Het gaat nog jaren duren voordat de overheid organisaties heeft doorgelicht op het onterecht registreren van de tweede nationaliteit en het bijhouden van andere “vervuilde data”. Het demissionaire kabinet kreeg van de Kamer de opdracht deze foute persoonsgegevens op te ruimen, maar hier zal het kabinet zeker deze hele regeerperiode (vier jaar) voor nodig hebben. Dat meldt staatssecretaris Raymond Knops aan de Tweede Kamer.
Op initiatief van de SP riep de Kamer het kabinet op “een voorstel te doen hoe overal binnen overheidsinstellingen vervuilde data, risicomodellen en het gebruik van nationaliteit worden opgeruimd”. Om te leren van het toeslagenschandaal moet het kabinet stoppen met het bijhouden van deze gegevens, zegt de Kamer. Maar risicomodellen moeten deels blijven bestaan voor toezicht en handhaving, zegt Knops. Volledig stoppen met het bijhouden van nationaliteit zou veel andere taken “ernstig bemoeilijken” en soms zelfs “nagenoeg onmogelijk” maken.
Daarom worden alle overheidsinstanties doorgelicht op “onrechtmatig of oneigenlijk gebruik van deze indicatoren in risicomodellen”. Bij de Belastingdienst, Toeslagen en bijvoorbeeld het UWV zijn deze onderzoeken al geopend. Knops heeft zijn collega-bewindslieden gevraagd onderzoek naar organisaties op hun eigen terreinen voor te bereiden. Dit jaar worden “plannen van aanpak opgesteld” en komt er een projectleider voor het doorlichten.
Naast het doorlichten van de “verwerkingsregisters” wordt er “een actieve zoektocht” gestart “om binnen de eigen organisatie, processen en systemen in kaart te brengen waar deze indicatoren in risicomodellen worden gebruikt”. Het kabinet gaat op zoek naar een manier om het “objectief meetbaar” te maken of bijvoorbeeld de tweede nationaliteit onrechtmatig is geregistreerd.
“Bij twijfel zal bij de Autoriteit Persoonsgegevens of het College voor de Rechten van de Mens melding worden gemaakt”, schrijft Knops in zijn brief. “Indien sprake is van risicomodellen waar onrechtmatig of oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van afkomst gerelateerde variabelen, wordt het gebruik ervan beëindigd.” De mensen van wie gegevens onrechtmatig zijn bijgehouden, worden zo snel mogelijk op de hoogte gesteld, en de overheidsinstantie in kwestie zal de gegevens rectificeren of wissen. “Er wordt nog besproken in hoeverre vervuilde gegevens enige tijd (veilig) bewaard moeten en mogen worden”, voegt de staatssecretaris daaraan toe.