Sylvana Simons van BIJ1 en Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging hebben bij informateur Herman Tjeenk Willink aangedrongen op herstel van vertrouwen en een nieuwe bestuurscultuur. De twee eenmansfracties kwamen donderdagochtend het eerst aan de beurt bij Tjeenk Willink. Ook DENK-leider Farid Azarkan bepleit zo’n cultuuromslag.
Volgens Simons was er in het gesprek meer tijd en ruimte voor beschouwing dan in het gesprek met de eerdere verkenners. “Dat maakt dat je het minder hebt over details als de poppetjes en meer over een visie voor Nederland.” Van der Plas heeft over de thema’s voor de komende jaren kunnen spreken, in haar ogen gaat het vooral om ruimteverdeling en het coronabeleid.
Tjeenk Willink heeft anders dan gebruikelijk is, eerst de kleine nieuwe partijen uitgenodigd vanwege hun “frisse blik”. Hij praat donderdag en vrijdag met alle fractievoorzitters over de formatie van een nieuwe regeringscoalitie.
Volgens Simons is het van belang dat politiek Den Haag snel begint met de omslag naar een nieuwe bestuurscultuur. “Ik zou toch beginnen bij de grote schoonmaak”, zegt Simons daarover. “En dat betekent, ook symbolisch, afscheid nemen van een aantal mensen die symbool zijn geworden van de cultuur die we nu kennen. U weet wie ik bedoel.”
Vermoedelijk verwijst Simons naar demissionair premier Mark Rutte, die de hoofdrol speelde in de verkenningschaos die de afgelopen weken is ontstaan. Ze zei verder te hopen dat gekeken wordt naar de mogelijkheden “over links”, en sloot samenwerking met “racisten en fascisten” uit. Daarmee doelde ze naar eigen zeggen “onder andere” op PVV, FVD en JA21.
Ook DENK-leider Farid Azarkan wil Rutte het liefst aan de kant zetten. “Mijn boodschap wordt hetzelfde als de vorige keer, namelijk dat we een kabinet moeten hebben zonder Rutte, omdat hij een vorming van zo’n kabinet in de weg staat.” Net als de andere partijen hamert Farid Azarkan op een nieuwe bestuurscultuur, met “meer transparantie en meer openheid”.
Van der Plas van BBB zegt dat politiek Den Haag beter moet luisteren naar de burger. Ze is blij dat Tjeenk Willink goed luistert naar de kleine partijen. Volgens haar kunnen de grote partijen veel leren van de nieuwkomers. “Een gouden tip is: neem iedereen even serieus. Of je nou 34 zetels, 24 zetels of één zetel hebt.”
Ze zou het “verfrissend vinden” als de VVD in de oppositie zou komen. Ze vindt het vreemd dat partijen die vorige week een motie van wantrouwen tegen VVD-leider Mark Rutte steunden, de deur voor hem toch niet dicht hebben. Ze denkt daarbij aan JA21.