“Ik wil niet dat mijn zoon iets doet uit angst voor represailles”

Annemiek
Annemiek
Foto: Privé

Ze verheugde zich altijd op nieuwe stappen in de ontwikkeling van haar twee kinderen, zoals de overstap van de basisschool naar de middelbare school. Dat gevoel van vreugde wordt al langere tijd overschaduwd door een gevoel van leegte en een behoefte aan antwoorden op vragen. Haar zoon wil niet langer een mondkapje dragen en volgt hierdoor thuis onderwijs. “Als mijn kinderen straks nergens meer worden toegelaten omdat ze niet gevaccineerd zijn, ga ik zelf wel een festival organiseren. Dan krijg je echter een parallelle samenleving, en dat wil ik niet. Ik wil geen afscheiding.” In de rubriek Een ander geluid: moeder Annemiek en haar zoon Bart (12, niet zijn echte naam).

Aan het begin van de coronacrisis zat haar zoon nog op de basisschool. Hij had moeite met de eerste lockdown, om mee te komen met de online lessen en het vinden van structuur. In september ging hij naar de middelbare school. Dat er geen kennismaking met de hele klas en school was en er geen activiteiten waren, was wel een domper. En toen kwam de mondkapjesverplichting. Annemiek: “Hij kwam terug met een verhaal dat iemand was aangesproken op het niet dragen van een monkkapje in de gang. Hij was zelf ook aangesproken en was geschrokken. Er was gezegd dat als hij het mondkapje niet op deed, hij na schooltijd klusjes moest doen. Dat vind ik machtsmisbruik en manipulatie. Ik wil niet dat er zo met kinderen wordt omgegaan. Ik heb de school hierop aangesproken, maar zij zagen dit heel anders. Toen voelde ik al de eerste afstand ontstaan.”

Gedragsbeïnvloeding

Gaandeweg ervaarde ze bij zichzelf een verandering. “Hoe meer ik erover las en hoorde, des te meer het tot me doordrong dat we hier met een gedragsbeïnvloeding te maken hebben. Daar heb ik moeite mee. Al voor december ben ik gestopt met het dragen van een mondkapje. Ergens zei een stemmetje: het klopt niet, dit is niet oké. Het lijkt iets kleins, maar er komen telkens kleine veranderingen bij. Voor mezelf heb ik besloten dat ik niet meer wil en ik geef mijn kinderen de ruimte om zelf te beslissen. Ik vind autonomie heel belangrijk en maak geen onderscheid tussen leeftijden. Mijn kinderen moeten hun eigen keuzes kunnen maken.”

Een paar weken geleden mocht haar zoon weer naar school. Bart: “Ik heb echt geen zin om een mondkapje op te doen, ik blijf liever thuis dan dat ik met mondkapje naar school moet. Eerst droeg ik wel een mondkapje omdat het me werd opgedragen, maar tijdens de kerstvakantie begon ik me af te vragen waarom ik dit eigenlijk doe. Ik merk dat ik er benauwd van word. De stof van die mondkapjes is dun, daar komt corona gewoon doorheen. Voor veel mensen is corona een lichte griep. Er wordt op school gezegd dat we ze moeten opzetten voor de ouderen. Ik begrijp wel dat mensen dat fijn vinden, maar mondkapjes hebben geen nut, dus dan kunnen de ouderen het sowieso krijgen.”

“Ik wil geen mondkapje meer op, ik wil vrij zijn”

Bart wil zijn vrijheid terug. “Als je niet naar school mag zonder mondkapje, dan ben je niet vrij. Ik wil geen mondkapje meer op, ik wil vrij zijn. Ze maken geen uitzondering, dus ik moet nu thuis les krijgen. Ik vind dat prima, ook al mis ik wel mijn klasgenoten. Op school zitten is leuker.” En wat als het nou nog heel lang gaat duren? “Dan blijf ik heel lang thuis, want ik wil echt geen mondkapje of masker op.” Wat zou jouw advies zijn? “Je mag een mondkapje op, maar het hoeft niet.” Hoe reageren zijn vrienden? “Ze weten dat ik thuis zit, maar ze weten niet waarom ik thuis zit. Maar het maakt me niet uit wat mensen van me vinden.” Wat mist hij momenteel het meeste? “Naar school gaan, want dat doe je bijna elke dag. Maar ik wil niet door stof ademen, dat is niet fijn.”

Annemiek wil graag de intrinsieke motivatie van haar zoon in ere houden. “Ik wil niet dat hij iets doet uit angst voor represailles. Ik heb wel nog contact gezocht met school om te kijken of we iets konden regelen. De huisarts kon geen medische verklaring geven. Ik heb zijn mentor gemaild of het goed was dat Bart een uitzondering mondkapjesplicht pas bij zich droeg. Dit was goed en werd doorgegeven aan de schoolleiding en docenten. Ik wilde ervoor zorgen dat het ook gehandhaafd werd en dat hij geen nare opmerkingen zou krijgen. Vrij snel daarna kreeg ik te horen dat de schoolleiding niet akkoord ging met de verklaring. Ze stuurde aan op online lessen en thuis blijven. Er werd nog gesuggereerd dat Bart een spatmasker kon dragen, maar dat wilde hij niet. Hij wil niks op zijn gezicht. Toen dacht ik: oké, dan blijft hij thuis.”

De man van Annemiek denkt er heel anders over. Dit zorgt voor de nodige frictie in het gezin. “Ik wil dat mijn zoon leert dat hij niks hoeft te doen uit angst voor straf of represailles of op basis van manipulatie en dreigementen. Het is voor mij belangrijk dat hij dicht bij zichzelf blijft. Als kinderen een mondkapje dragen vanuit een externe motivatie uit angst voor buitensluiting, dan klopt dat niet. Als een kind een mondkapje draagt om een ander vertrouwen te geven, doe je zelf een stapje terug en ontneem je de ander de kans om te leren omgaan met zijn of haar eigen angsten.”

“Het is onmogelijk om die regel te handhaven”

Inmiddels is school verplicht om de anderhalve meter afstand regel te gaan handhaven. “Hierover hebben we een mail ontvangen. De leerlingen houden zich er onvoldoende aan, dus de school gaat waarschuwingen geven en handhaven. Dan kan een leerling naar huis worden gestuurd. Ik heb die mail aan Bart laten lezen. Hij zei dat ‘ie dan al helemaal niet meer naar school gaat. Het is onmogelijk om die regel te handhaven als iedereen tegelijkertijd uit is. Dan sta je dicht bij elkaar. Ook op een bankje kan je niet in een groepje op anderhalve meter afstand zitten.”

Annemiek heeft compassie voor de school. Iedereen zit vast in het systeem, is er afhankelijk van en is een pion in deze situatie. “Misschien zijn mensen bang om hun baan kwijt te raken.” Ze hoopt dat deze situatie snel voorbij is, want dit kan tot breuken en polarisatie gaan leiden, zowel op micro als macro niveau. “Mijn kinderen en ik hebben dezelfde mening en mijn man een andere. Dat is geen fijne situatie om in te zitten. We maken er het beste van. Het is belangrijk om in contact te blijven. Hij kijkt al een jaar lang het nieuws, dat doet wat met je. Ik doe dat niet. We hebben onze eigen weg hierin te vinden. Ik heb een ideaalbeeld dat dit naast elkaar kan bestaan.”