Demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) heeft in de Tweede Kamer excuses aangeboden voor het illegaal verzamelen van persoonsgegevens door een eenheid van de krijgsmacht. “Het had nooit zover mogen komen”, zei ze tegen een boze Kamer.
Vorig jaar november meldde NRC Handelsblad dat het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC), een experimenteel onderdeel van de Koninklijke Landmacht, op grote schaal informatie verzamelde in het kader van de coronacrisis. Daarbij werd de privacywetgeving overtreden.
Bijleveld was niet op de hoogte gesteld van de oprichting van de eenheid. “Dat had sneller gemoeten”, erkende ze in de Kamer. Ze heeft hierover een “hartelijk woordje” gesproken met de inmiddels vertrokken Commandant der Strijdkrachten Rob Bauer, de hoogste militair.
Voor de kritische Kamerleden bleef onduidelijk hoe de militairen ertoe kwamen persoonsgegevens te verzamelen. “De waaromvraag vind ik ook ingewikkeld te beantwoorden”, zei Bijleveld. Volgens haar ging het om “bijvangst”. De militairen waren zich “veel te weinig bewust dat ze dat niet mochten”. Het ontbrak ze aan kennis over de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
“Defensie is hier met 200 kilometer per uur uit de bocht gevlogen”, zei Salima Belhaj van D66. “Onrechtmatig, ondoordacht en onzorgvuldig”, oordeelde VVD’er Jeroen van Wijngaarden over LIMC. Het was in “strijd met de grondbeginselen van de rechtstaat”, aldus Renske Leijten (SP).
CDA’er Derk Boswijk (CDA) erkende dat er veel fout was gegaan maar benadrukte ook dat het niet te kwader trouw is gebeurd. Digitale oorlogsvoering blijft en het is volgens hem belangrijk dat er wordt gekeken hoe de krijgsmacht hiermee moet omgaan. Hij ziet “toegevoegde waarde” voor het LIMC.
Het LIMC volgde onder meer coronakritische groepen zoals Viruswaarheid en Gele Hesje. Het LIMC is niet meer operationeel actief, maar wordt niet opgeheven.
Verscheidene partijen waren ontevreden over het feitenrelaas dat Defensie had geleverd over de zaak. Na aandringen van SP en D66 kijkt de bewindsvrouw hier alsnog eens naar. Ook beziet ze of er nog meer juridische stukken naar de Kamer kunnen gaan.
Er komt nog een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen op aandringen van de Kamer. Bijleveld kondigde eerder al aan dat een extern bureau onderzoek gaat doen naar de naleving binnen Defensie van de AVG. Ook komt er veel meer aandacht voor de privacywetgeving binnen Defensie.