In een uitgebreid en gedetailleerd betoog heeft de rechtbank Den Haag drie dagen lang het omvangrijke strafdossier rond de ramp met MH17 doorgenomen. Die bespreking van het dossier bleef eenrichtingsverkeer, geen van de vier verdachten is namelijk verschenen in de rechtbank om op de bevindingen te reageren. Drie van hen hebben zelfs helemaal niets laten horen, alleen Oleg Poelatov laat zich door advocaten verdedigen.
De belangrijkste vraag in het monsterproces is: hebben rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko iets te maken met het neerstorten van het vliegtuig op 17 juli 2014? Alle 298 inzittenden kwamen daardoor om het leven. De rechtbank putte veel uit het eerder door het internationale onderzoeksteam (JIT) uitgevoerde en gepubliceerde onderzoek.
Zo bestaan er tapgesprekken waarin Doebinski en Poelatov spreken over een BUK-raket. Volgens het Openbaar Ministerie is het toestel van Malaysia Airlines neergeschoten met een dergelijke raket, boven het oosten van Oekraïne. Op dat moment was daar een conflict gaande tussen pro-Russische separatisten en Oekraïense regeringstroepen.
De vier verdachten ontkennen iedere vorm van betrokkenheid bij de vliegramp, bijvoorbeeld via social media of via interviews. De Rus Poelatov heeft opnames van uitgebreide gesprekken met zijn advocaten laten maken, die eerder al in de rechtbank getoond zijn. Over de getapte gesprekken had Poelatov onder meer gezegd dat hij een telefoonnummer had speciaal om de vijand te misleiden, waar dus doelbewust verkeerde informatie verspreid werd.
De rechtbank – voor deze zaak uitgeweken naar het Justitieel Complex op Schiphol – lieten de afgelopen dagen meerdere keren nadrukkelijk weten dat de rechtbank pas bij het vonnis een beoordeling geeft over het dossier.
Volgende week krijgt het Openbaar Ministerie de gelegenheid om delen uit het dossier voor te houden. De advocaten van Poelatov lieten weten dat zij daar waarschijnlijk op dit moment nog geen behoefte aan hebben en pas bij pleidooi reageren op de aantijgingen.
Na ruim een jaar voorbereidende zittingen is maandag de inhoudelijke behandeling van het monsterproces begonnen. De uitspraak wordt niet eerder dan volgend jaar verwacht.