Informateur Mariëtte Hamer praat maandag verder met partijleiders over de formatie. CDA-leider Wopke Hoekstra schuift twee keer bij haar aan: een keer met ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers en een keer met PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen. Zij praat ook met Jesse Klaver van GroenLinks.
Deze planning stond al vast voordat prominent CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zaterdag aankondigde de partij te verlaten. Hij vertrok nadat een verwoestend memo van zijn hand over het CDA donderdag uitlekte. Omtzigt schrijft onder meer over hoe de partij hem tegenwerkte en hoe hij zich “onveilig” voelde binnen het CDA.
Het is nog onduidelijk wat Omtzigts vertrek betekent voor de formatie. Hoekstra zei zaterdag tegen RTL Nieuws dat het CDA op dezelfde voet verdergaat in de formatie. Hij wil “heel secuur” kijken of er aan de formatietafel plek is voor het CDA. Blijkt die er niet te zijn, “dan gaan we enthousiast de oppositie in”.
VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte zei vrijdag dat het uitlekken van de Omtzigt-notitie de formatie niet moeilijker zal maken. Meer wilde hij er niet over zeggen, afgezien dat het zonder het CDA moeilijk wordt een meerderheidscoalitie te vormen. Eerder liep de formatie stroef, mede omdat niet helder was of Omtzigt wel een coalitie met de VVD zou steunen. Hij is zeer kritisch op de bestuurscultuur onder demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte.
De informateur gaat inmiddels haar tweede ‘reserveweek’ van de formatie in: eigenlijk had ze vorige week zondag haar verslag moeten inleveren. Volgens haar naderen partijen elkaar inmiddels wel op de inhoud, zei ze vrijdag na een gesprek met Rutte en D66-fractievoorzitter Sigrid Kaag.
Wel zijn die partijen het nu nog oneens over de vraag ‘wie met wie’ moet gaan regeren. Zo wil Rutte niet met zowel GroenLinks als de PvdA in een kabinet, terwijl die partijen elkaar vasthouden. Kaag wil juist een zo progressief mogelijke coalitie. Volgens Hamer is deze fase van een formatie “altijd ingewikkeld”.
De verkiezingen zijn inmiddels bijna drie maanden geleden. Het formatieproces liep in de eerste weken vertraging op, onder meer omdat een notitie van verkenner Kasja Ollongren zichtbaar was vastgelegd door een fotograaf. De inhoud van de notitie, waarin het onder meer ging over de onderhandelingsstijl van Hoekstra en een “functie elders” voor Omtzigt, leidde tot een grote vertrouwenscrisis op het Binnenhof.