Na twintig jaar is er een einde gekomen aan de Nederlandse militaire aanwezigheid in Afghanistan. Bij het kabinet heersen vooral zorgen over hoe het verder gaat met het land, bleek donderdag bij de ceremonie die het einde van de missie markeerde.
“De veiligheidssituatie is zorgelijk en het risico bestaat dat een deel van de vooruitgang verloren gaat”, zei demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) op de bijeenkomst op het terrein van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. De Afghaanse ambassadeur was er ook bij.
De geboekte resultaten zijn “fragiel” en de vooruitgang is “broos”, zei minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken). Ze wees op het geweld van de Taliban dat voortduurt. “Hoe moedige geesten worden vermoord en hoe verworvenheden van de Afghanen onder druk staan.”
Ook generaal Onno Eichelsheim, ’s lands hoogste militair, ziet een onzekere toekomst voor de Afghanen. “Voor nu is het afwachten en de ontwikkelingen scherp volgen.” De Commandant der Strijdkrachten is zelf twee keer op missie geweest in Afghanistan als helikoptervlieger.
Maar er zijn niet alleen zorgen, aldus Kaag. Ze wees op het verbeterde onderwijs, de toegenomen levensverwachting en vrouwenrechten, en het gestegen inkomen van de Afghanen. De resultaten zijn echter “niet onomkeerbaar”, waarschuwde haar collega van Defensie.
De Amerikaanse regering kondigde in april tot verrassing van Den Haag aan dat haar troepen Afghanistan uiterlijk op 11 september Afghanistan zouden verlaten. Daarop besloot de NAVO een einde te maken aan de missie die zonder de Amerikanen niet mogelijk is.
Sinds het vertrek is aangekondigd nemen de Taliban het ene na het andere district over. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie kondigde deze week aan dat de terugtrekking mogelijk wordt vertraagd, hoewel wel wordt vastgehouden aan 11 september als einddatum.
Met de overdracht van twee ‘missievlaggen’ aan het museum kwam symbolisch een einde aan de tweede decennia durende missie. Een vlag wapperde in Kamp Holland in Uruzgan (2006-2010), de ander in Kamp Marmal in Mazar-e-Sharif waar Nederlandse militairen sinds 2015 actief waren.
De twintig jaar in Afghanistan kostte aan 25 Nederlandse militairen het leven. Tijdens de ceremonie was een stoel leeg om de gesneuvelde militairen te herdenken. Ongeveer 30.000 Nederlandse militairen hebben in Afghanistan gediend.