Zonder erkenning van de feiten is vreedzaam samenleven in Srebrenica kansloos. Dat zegt vredesorganisatie PAX 26 jaar na de genocide in Srebrenica, die zondag wordt herdacht. “Wat veel mensen zich niet realiseren is het feit dat een genocide niet ophoudt met het geweld. Het geweld wordt gevolgd door het laten verdwijnen van de bewijslast en de ontkenning van genocide”, zegt Dion van den Berg, projectleider bij PAX.
“Zeker nu het Joegoslavië-Tribunaal zijn werk heeft afgerond, dreigt de focus alleen nog te liggen op verzoening. Maar zonder erkenning van de feiten is verzoening kansloos”, aldus Van den Berg. Volgens de organisatie groeit de vrees onder slachtoffers en nabestaanden dat er nooit echt gerechtigheid komt, “doordat Servische en Bosnisch Servische leiders de genocide ontkennen en oorlogsmisdaden verheerlijken”.
Zo zouden Bosnische moslims, de zogeheten Bosniakken, die teruggekeerd zijn naar Srebrenica nog veelvuldig te maken hebben met pesterijen en achterstelling door de autoriteiten. “De Bosnisch-Servische burgemeester verkondigde gisteren nog dat hij de genocide nooit zal erkennen”, aldus PAX. Terwijl internationaal veel nadruk wordt gelegd op verzoening en vreedzaam samenleven loopt de spanning in de regio opnieuw op, ziet de vredesorganisatie.
Ook Alma Mustafic, overlevende van de genocide in Srebrenica, maakt zich grote zorgen: “Iedereen doet alsof het conflict heel complex was maar de feiten spreken voor zich. Een sterke bovenliggende partij heeft een zwakke onderliggende partij bewust vervolgd en uitgemoord. Het Westen moet erkennen dat er genocide is gepleegd en dat er een duidelijke dader is. Servische nationalisten voelen zich gesterkt door de verzoeningspolitiek die suggereert dat alle partijen in gelijke mate verantwoordelijk zijn voor de oorlog. Zo lang niet duidelijk is dat dit niet waar is, kan het geweld weer oplaaien.”
Bij de herdenking in Den Haag houdt burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, een toespraak. Zoals elk jaar worden namen van slachtoffers genoemd. Zij worden sinds 1997 op 11 juli herdacht. Ook in Bosnië-Herzegovina wordt in Potocari, een dorp net buiten Srebrenica waar de Nederlandse VN-blauwhelmen van Dutchbat hun basis hadden, stilgestaan bij de gruwelijkheden. Daar is ook de herdenkingsbegraafplaats waar vele slachtoffers liggen begraven.