Volgens actiegroep Urgenda heeft de overheid "ontzettend mazzel" als inderdaad blijkt dat het door de rechter opgelegde doel van een kwart minder uitstoot in 2020 ten opzichte van 1990 is gehaald. Het RIVM meldde vrijdag in voorlopige cijfers dat de uitstoot van broeikasgassen vorig jaar 25,4 procent lager was dan dertig jaar eerder.
"Misschien hebben we het vorig jaar net gehaald, maar zonder de coronacrisis was dat nooit gelukt", zegt directeur van Urgenda Marjan Minnesma. "Dat laat zien dat de overheid niet van plan was het vonnis van de rechter na te komen." Urgenda spande een aantal jaren geleden succesvol een zaak aan tegen de overheid. De rechter bepaalde dat Nederland eind vorig jaar 25 procent minder broeikasgassen moest uitstoten dan in 1990.
De uitstoot daalde in 2020 met 9 procent ten opzichte van 2019 en dat is een scherpere afname dan de jaren daarvoor. Behalve de sluiting van de Hemwegcentrale in Amsterdam waren de oorzaken van die extra daling volgens het RIVM geen gevolgen van politieke besluiten, maar vooral van toevalligheden zoals de relatief hoge kolenprijs.
"Daarnaast was het vorig jaar een warme winter, waardoor er minder hoefde te worden gestookt", voegt Minnesma toe. "Ook werd er vanwege corona veel minder gereisd. Dat zijn allemaal incidentele oorzaken, die ook dit jaar alweer heel anders liggen." De winter van 2021 was kouder, de prijs voor steenkool is ten opzichte van die van gas afgenomen en er wordt weer meer autogereden. "In de eerste helft 2021 is meer uitgestoten dan in de eerste helft van 2020. Dat betekent dat we die 25 procent dit jaar alweer niet gaan halen."
Urgenda probeert de overheid inmiddels via een kort geding alsnog zover te krijgen de klimaatdoelen te halen. De actiegroep gaat door met die zaak. "De overheid doet niets op structurele basis om aan het vonnis te voldoen. Het feit dat we het in 2020 per toeval mogelijk hebben gehaald, doet niets af aan die zaak."