Het is aan de VVD, de grootste partij, om ervoor te zorgen dat D66 “comfort vindt” en gerustgesteld in een nieuw kabinet stapt. Dat heeft voormalig informateur Mariëtte Hamer gezegd. Ze praat donderdag met haar opvolger Johan Remkes over zijn zoektocht naar een minderheidskabinet.
Dat kabinet moet bestaan uit een combinatie van VVD, D66 en CDA, raadde Hamer aan. Maar de onderlinge verhoudingen zijn flink verslechterd en de speech waarin D66-leider Sigrid Kaag fel uithaalde naar VVD-voorman Mark Rutte bevestigt “dat ik het goed heb aangevoeld dat er broze lijntjes zijn”, aldus Hamer.
De spanningen tussen de twee leiders van de liberale partijen komen volgens Hamer niet alleen door de moeizame persoonlijke verhoudingen tussen Kaag en Rutte. “Ik denk dat elke andere leider van D66 met hetzelfde probleem zou zitten: hoe raak ik niet geïsoleerd in een kabinet met partijen die ik zelf zie als de rechtervleugel”, zegt ze over de toespraak van Kaag. “En vice versa zie je hetzelfde vraagstuk bij het CDA. En dan is het aan de grootste partij nu om dat comfort naar alle kanten te gaan bieden. Daar ligt echt een grote verantwoordelijkheid.” Volgens Hamer voelt Rutte die verantwoordelijkheid ook.
De voormalige informateur geeft aan dat het CDA en de VVD al gerust zijn op hun onderlinge samenwerking. Maar datzelfde geldt niet voor D66. “Als het niet lukt dat comfort te bieden, dan wordt het lastig.”
De eerste stap voor Remkes is vooral dat hij moet zoeken welke partijen de basis vormen waarbij een eventuele derde partij zich zal aansluiten. “Wie is het motorblok? Is dat motorblok VVD en D66, of is dat motorblok eigenlijk toch CDA en VVD?”, vraagt Hamer zicht af. Ze sluit niet uit dat een combinatie van slechts twee partijen uiteindelijk het minderheidskabinet zal vormen.