Nederland moet een speciaal instituut oprichten om de klimaatcrisis tegen te gaan. Dat stellen duurzaamheidsorganisatie Urgenda en twaalf jongerenorganisaties voor. De ‘Nederlandse Klimaatmissie’, zoals ze het noemen, moet een soort Outbreak Management Team (OMT) worden, dat de overheid gaat adviseren over de aanpak, maar dan met meer bevoegdheden. Kennis en kunde moeten samenkomen in het instituut, waar overheid, bedrijfsleven en wetenschap in samenwerken voor snelle verduurzaming, zo is het idee.
Het plan is opgesteld door Urgenda en PerspectieF, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie. Ze willen in tien jaar de CO2-uitstoot terugbrengen naar nul. Dat vergt een echte crisisaanpak, net zoals de coronapandemie, zegt Urgenda-voorzitter Marjan Minnesma. Een van de inspiratiebronnen is de Amerikaanse oud-president John F. Kennedy. Die stelde in 1961 het doel om binnen tien jaar iemand op de maan te zetten. “Toen zei ook iedereen: dat is onmogelijk.” Acht jaar later stonden de eerste mensen op de maan.
In de Klimaatmissie zouden wetenschappers, bestuurders en bedrijven intensief moeten gaan samenwerken om grote projecten mogelijk te maken. “Dit is anders, dit is niet zoals we het de hele tijd hebben gedaan”, zegt Minnesma over die aanpak. “We zitten nu vast in gebaande paden.” De aanpak die de organisaties willen draait niet om “altijd de goedkoopste oplossing vinden”. Ook zal groot draagvlak niet altijd vooropstaan. En er zullen fouten worden gemaakt. Maar: “Het kan als je het wilt.”
Aan industriële bedrijven vroeg Minnesma of het in theorie mogelijk is om in tien jaar te verduurzamen. “Alle industrieën zeiden ja, tot mijn eigen verbazing.” In de praktijk gaat het vaak trager, omdat bedrijven bang zijn zichzelf uit de markt te prijzen, legt Minnesma uit. Daarom is volgens haar een gezamenlijke inspanning nodig. Ze verwijst bijvoorbeeld naar Tata Steel, dat zijn steenkoolgebruik wil afbouwen. In plaats daarvan wil Tata aardgas gaan gebruiken en uiteindelijk over op waterstof. Voor dat soort operaties is steun nodig, vinden de organisaties.
Het probleem afwentelen op volgende generaties is geen optie, vindt Urgenda. Ook voorzitter Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging benadrukt dat. In Nederland worden de volgende generaties volgens hem opgezadeld met een “gigantische klimaathypotheek”.
Het plan heeft verder onder meer steun van de Jonge Democraten (D66), Jonge Socialisten (PvdA), Dwars (GroenLinks), Pink! (PvdD) en Oppositie (DENK).