De plannen voor het inzamelen van blikjes, waar vanaf 31 december 2022 statiegeld op zit, schieten volgens milieuorganisaties tekort. Met het plan dat het Afvalfonds Verpakkingen hiervoor heeft opgesteld “wordt het halen van de wettelijke doelstellingen onmogelijk en wordt het milieu het slachtoffer”, stellen Natuur & Milieu, Recycling Netwerk Benelux, Plastic Soup Foundation, Stichting De Noordzee, Plastic Soup Surfer en Greenpeace.
Minimaal 90 procent van de blikjes moet volgens de wet straks gescheiden worden ingezameld om te worden gerecycled. Door 15 eurocent statiegeld in te voeren, hoopt het kabinet te voorkomen dat afval in het milieu belandt, zoals nu met circa 150 miljoen blikjes per jaar gebeurt.
Die inzameling moet op duizenden punten gaan gebeuren. In het plan van het Afvalfonds staat onder meer dat die punten “nabij de supermarkt” moeten komen. Ook op stations en tankstations en bijvoorbeeld bij sportverenigingen komen inzamelingspunten. “Hiermee komt er een landelijk dekkend netwerk waarbij elk woon-winkelgebied ten minste één innamepunt heeft”, liet het fonds vorige week weten namens de drankenproducenten.
De milieuorganisaties zouden veel liever zien dat supermarkten blikjes gaan inzamelen, maar die zien daar niets in. Het kost ze ruimte en geld. Ook hygiëne is voor de supermarktbranche een bezwaar: blikjes zijn open in tegenstelling tot statiegeldflessen, die supermarkten wel al jaren inzamelen.
Volgens de milieuclubs gaan consumenten erop achteruit met de plannen. “De consument kan met zijn plastic statiegeldflessen terecht in alle supermarkten, maar wordt voor de blikjes naar een andere locatie gestuurd”, werpt directeur Rob Buurman van Recycling Netwerk tegen. Hij noemt het “een grote aanname” dat consumenten hierin mee zullen gaan.
Afvalfonds Verpakkingen verwees vorige week naar een onderzoek van adviesbureau EY-Parthenon waarin staat dat een systeem met in eerste instantie 3000 innamepunten “vergelijkbaar bereikbaar” is ten opzichte van een systeem in de supermarkt. Bovendien zouden consumenten daar ook buiten de openingstijden van de supermarkt terechtkunnen.
De milieubeweging is ook sceptisch over het invoeren van het nieuwe systeem in de praktijk. “Het bedrijfsleven is hiervoor namelijk sterk afhankelijk van vastgoedeigenaren en vergunningen van gemeenten”, klinkt het. “De kans is groot dat consumenten de eerste maanden hun blikjes vrijwel nergens kwijt kunnen, terwijl ze er wel al meteen statiegeld op moeten betalen”, aldus Buurman.