De politiek moet een “harde grens trekken als de democratische rechtstaat moedwillig wordt geschaad”. Dat zegt premier Mark Rutte bij het afleggen van de regeringsverklaring.
“We moeten ons verzetten tegen iedere poging om maatschappelijke spanningen doelbewust verder aan te wakkeren”, zegt hij over onder meer de positie van partijen als Forum voor Democratie in het coronabeleid. Hij keurt het af als “wanneer harde wetenschappelijke kennis wordt afgedaan als: ook maar een mening.” Ook mag men het “niet normaal” gaan vinden om “democratisch genomen besluiten te ondergraven”. Meerdere Forum-politici riepen in de Tweede Kamer op tot “burgerlijke ongehoorzaamheid” als het aankwam op de coronaregels.
Rutte, wiens nieuwe kabinet ruim een week geleden werd beëdigd, geeft toe dat een deel van het land gepolariseerd is en ontevreden is over de macht. Het publieke en politieke debat verhardt, aldus Rutte. Nederland is nog altijd een “sociaal verbonden land”, maar die cohesie staat volgens de premier onder druk. Maar de meeste mensen zijn niet “de hele tijd boos” en “maken er elke dag het beste van”. Die mensen zijn “misschien minder hoorbaar, maar verdienen onze steun”.
De premier richtte zich ook specifiek op het debat in de Tweede Kamer. Hij maant politici “scherp op de inhoud maar respectvol in het persoonlijke” te debatteren. Zijn kabinet zal moeten samenwerken met de oppositie, omdat het geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer. Rutte stak, zoals hij dat vaker moest doen, dan ook een hand uit naar de oppositie. Ook in het kader van de nieuwe politieke cultuur hoopt hij op “meer onderling vertrouwen en in de politiek als geheel”.
De Tweede Kamer debatteert dinsdag over de regeringsverklaring en het coalitieakkoord van VVD, D66, CDA en ChristenUnie waar het kabinet-Rutte IV op leunt.