Aantal leden politieke partijen steeg vorig jaar met 15 procent

Het aantal mensen dat lid is van een landelijke politieke partij steeg in 2021 met 15 procent, meldt de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Er kwamen tijdens het verkiezingsjaar 50.000 nieuwe leden bij. In totaal steeg het aantal leden van politieke partijen tot bijna 371.000.

Ruim de helft van het aantal nieuwe leden (25.500) kwam van de vier partijen (BIJ1, BBB, JA21 en Volt) die na de parlementsverkiezingen van vorig jaar maart in de Tweede Kamer belandden. Van de andere partijen kreeg Forum voor Democratie er de meeste nieuwe leden bij, namelijk 13.500. De partij, die zich vorig jaar fel tegen het coronabeleid van de overheid keerde, was met bijna 59.000 leden op 1 januari van dit jaar de grootste ledenpartij in de Staten-Generaal - de Eerste en Tweede Kamer tezamen.

De Partij voor de Dieren kreeg er bijna een kwart meer leden bij, het ledental van D66 steeg met ruim 17 procent, dat van DENK met meer dan 10 procent en de VVD zag het ledenbestand met 6 procent groeien. Ook de ChristenUnie, GroenLinks, de SGP en de SP kregen er meer leden bij.

De PvdA was in 2021 de tweede grootste ledenpartij van Nederland, maar verloor wel 1 procent van het ledenbestand. Ruim 40.000 mensen waren vorig jaar lid van de arbeiderspartij. Het CDA bleef op de derde plek staan met 35.000 leden, ondanks een verlies van 6,8 procent. De PVV van Geert Wilders heeft geen leden.

Momenteel is 2,8 procent van de mensen die mogen stemmen in Nederland (ruim 13 miljoen mensen) lid van een politieke partij. Begin 2021 ging het nog om 2,4 procent.

Partijen geven jaarlijks hun ledenaantal door aan het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) van de Rijksuniversiteit Groningen. Het aantal leden van politieke partijen neemt al decennia af, zo valt af te lezen uit andere informatie van het documentatiecentrum. Sinds de jaren negentig blijft het aantal leden ongeveer gelijk. Het ledenaantal van 2021 is vergelijkbaar met dat in 1987, toen 374.000 mensen lid waren van een politieke partij. Dat aantal was toen wel verdeeld over tien ledenpartijen, tegen zestien nu.

De RUG noemt de stijging van het aantal leden in 2021 "bijzonder groot", al wijst de universiteit er wel op dat partijen het in verkiezingsjaren altijd relatief goed doen, vanwege de vele media-aandacht voor de politiek.