SCP wil dat kabinet overhevelen taken naar gemeenten heroverweegt

Foto: ANP

Het kabinet moet opnieuw gaan nadenken over de overheveling van taken naar de gemeenten, die in 2015 is ingevoerd. Dat vindt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het onderzoeksinstituut ziet dat het kabinet-Rutte IV net als zijn voorgangers een “groot beroep doet op zelf- en samenredzaamheid van burgers in het sociaal domein”, maar dat dit lang niet altijd goed werkt.

“Bij de overheveling van taken naar gemeenten in 2015 werd verwacht dat zij die goedkoper en beter konden uitvoeren, mede door van mensen zelf te vragen meer voor elkaar te zorgen. Uit eerder SCP-onderzoek blijkt dat dit lang niet altijd mogelijk is”, schrijft het planbureau. Daarom roept het SCP het kabinet “opnieuw op tot herbezinning op deze aannames en tot doordenking van de (financiële) consequenties daarvan”. Ook moeten de nieuwe gemeentebesturen die aantreden na de verkiezingen gaan kijken “wat zij wel en niet aan de lokale samenleving kunnen en willen overlaten”.

Deze nieuwe besturen krijgen sowieso te maken met een aantal uitdagingen. Het SCP wijst op bijvoorbeeld de vergrijzing, de gevolgen van corona en de oorlog in Oekraïne. Om die uitdagingen aan te kunnen, moeten de nieuwe raden “scherpe keuzes maken in de ondersteuning die zij mensen bieden en in hoe ze dat gaan doen”, aldus het SCP. Het onderzoeksinstituut biedt “handvatten om tot die keuzes te komen”.

Zo moeten gemeenten meer prioriteit gaan geven aan mensen met ingewikkelde hulpvragen, zoals jongeren die jeugdzorg nodig hebben of mensen met een stapeling van problemen op gebied van werk, zorg, wonen en onderwijs. Zij worden nu niet altijd goed geholpen, omdat gemeenten er eerder voor kiezen mensen met lichte hulpvragen te helpen.

De gemeenten moeten daarin maatwerk gaan leveren en ook inzetten op een “integrale aanpak”, waarbij tegelijkertijd schuldhulpverlening, (passend) onderwijs, geschikte huisvesting en zorg worden meegenomen.

Ten slotte moeten de nieuwe gemeentebesturen zelf ruimte zoeken binnen het beleid dat vanuit Den Haag wordt voorgeschreven. Gemeenten voelen zich nu vaak bekneld door de landelijke kaders, maar er is wel degelijk bewegingsruimte, zegt het SCP.