De Russisch-orthodoxe parochie in Amsterdam die zich wegens de oorlog in Oekraïne heeft losgemaakt van het Patriarchaat van Moskou heeft haar diensten weer hervat. Vorig weekend waren in de Heilige Nikolaas van Myra alle gelovigen weer welkom, vertelt priester Hildo Bos in Trouw, nadat het de afgelopen tijd onrustig was geweest rondom de kerk.
“We hadden een volle kerk en het was ontzettend ontroerend om weer samen te zijn”, zegt Bos in de krant. “Er waren particuliere bewakers, we hielden zelf een oogje in het zeil en de politie was ook op de hoogte. Het was best eng, maar we waren er weer.”
Bos zegt dagelijks boze berichten te krijgen van parochianen die het niet eens zijn met het besluit om te breken met Moskou en opgenomen te worden door het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel. Eind maart stemde een meerderheid van de parochianen daarmee in, maar dat was net geen tweederdemeerderheid. Volgens Bos vinden tegenstanders daarom dat het besluit ongeldig is en zij eisen de sleutel van de kerk.
“Voor sommige van hen ben ik nu een soort verrader”, aldus de priester in Trouw. “Ze hadden een beeld van mij, en opeens voldeed ik daar niet meer aan. Ik denk dat veel van de agressie die wij als geestelijken nu meemaken liefde is die in haat is omgeslagen, alsof je partner je heeft bedrogen. En ik ben degene in hun ogen die overspel heeft gepleegd.”
De reden om te breken met Moskou was dat de geestelijken van de parochie zich onder druk voelden gezet door hun aartsbisschop en de Russische staat. De Amsterdamse kerk had namelijk besloten de naam van de geestelijk leider van de Russisch-orthodoxe Kerk, Kirill, niet meer te noemen in erediensten wegens diens steun voor de Russische invasie in Oekraïne.
Kort na de stellingname over Kirill kreeg de parochie “onaangekondigd bezoek” van aartsbisschop Elisey van Den Haag, die met een diplomatieke auto naar een kerkdienst was gekomen. Hij zou hebben opgeroepen tot excuses van de Amsterdamse geestelijken. Na de dienst zou hij hen hebben gezegd “dat zowel het patriarchaat als het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou op dit moment aandacht hebben” voor de kerk. De kerk werd ook beklad met het omstreden pro-Russische Z-symbool en een Oekraïense man bedreigde mensen in de kerk en sloeg een raam in. Daarop werden de diensten afgelast. Volgens Bos heeft Moskou de parochie “nog niet losgelaten”, zo zegt hij in de krant.