De laatste jaren is het aantal huiseigenaren dat een betalingsachterstand bij hypotheekverstrekkers heeft, alsmaar gedaald. Toch is de grote vraag of dit de komende tijd de trend zal blijven. De recente economische en geopolitieke ontwikkelingen, zoals de hoge inflatie stijgende energieprijzen en stijgende rente, zijn volgens het Bureau Kredietregistratie (BKR) reden tot zorg. Het kantelpunt lijkt nabij, volgens de stichting.
Stijgende lasten zorgen voor betalingsachterstand
Nu de prijzen op de consumentenmarkt stijgen, en alles duurder wordt, zijn het volgens Peter van den Bosch, bestuursvoorzitter van het BKR niet alleen huishoudens met lage inkomens die elk dubbeltje moeten omdraaien, maar krijgen ook middeninkomens moeite met rondkomen. Hij wijst onder andere naar de inflatie die in mei op ruim 10 procent uitkwam.
De gemiddelde hypotheekrente bij tien jaar vaste rente is inmiddels opgelopen van 0,98 procent in september 2021 naar 2,89 procent in mei dit jaar. Daarnaast staan de energieprijzen op recordhoogte en is het consumentenvertrouwen nog nooit zo laag geweest. De stichting maakt zich dan ook zorgen over de financiële ruimte die hypotheeknemers overhouden om in hun hypotheeklasten te voorzien en vreest dat meer mensen op den duur in de financiële problemen komen.
Vastzetters en oversluiters
Volgens Peter van den Bosch doen huiseigenaren er alles aan om de hypotheek te blijven betalen maar door de oplopende kosten komen andere rekeningen in het gedrang. Klein lichtpunt is volgens hem dat veel huishoudens hun hypotheek voor langere periode hebben vastgelegd, waardoor ze minder vatbaar zijn voor oplopende rentes.
Bovendien daalt het aantal hypotheekaanvragen ook door de gestegen rente. Het loont voor huizenbezitters nu vaak minder om hun bestaande hypotheek over te sluiten. Het aantal hypotheekaanvragen van Nederlanders die al een huis bezitten daalde in het tweede kwartaal dan ook met 40 procent. En onder woningkopers lijkt verantwoord geld lenen ook wat meer de tendens. Het gemiddelde hypotheekbedrag nam in het tweede kwartaal af met 2,6 procent, ten opzichte van het eerste kwartaal.
Verantwoord lenen
Woningverbetering hoeft natuurlijk niet per se via oversluiting gefinancierd te worden. Het kan ook met een persoonlijke lening. Door de forse stijgende hypotheekrentes is een persoonlijke lening tegenwoordig goedkoper dan een hypotheekverhoging. De looptijd is minder lang en ook al betaal je procentueel net zoveel (of zelfs meer) rente, aan het einde van de aflostijd ben je, absoluut gezien, minder geld kwijt voor dezelfde lening. Daarnaast komen er bij een hypotheek eenmalige kosten, zoals taxatie- en notariskosten, kijken, welke je bij een persoonlijke lening niet hebt
Helaas blijkt uit cijfers van het BKR dat momenteel zo’n 35.000 Nederlanders een betalingsachterstand langer dan drie maanden op hun hypotheek voor hun eigen woning heeft. Het Bureau Krediet Registratie hoopt dat de komende jaren geen herhaling worden van de kredietcrisis van 2015. Die laat zien wat er kan gebeuren als de financiële markt vastloopt. Toen groeide in korte tijd het aantal huishoudens met een betalingsachterstand van meer dan drie maanden op hun hypotheek tot 90.000.