Oorlog in voormalig Nederlands-Indië voor eerst in avond herdacht

Foto: ANP

In Den Haag is met verhalen, zang en een minuut stilte bij het Indisch Monument de oorlog in voormalig Nederlands-Indië voor het eerst in de avond herdacht. Daarmee wilde de organisatie meer mensen de gelegenheid geven erbij te zijn of de herdenking via televisie te volgen. Onder anderen premier Mark Rutte en de ambassadeur van Indonesië, Mayerfas, waren aanwezig. Zij legden na elkaar een krans.

Tijdens de herdenking bracht hoofdspreker Beau Schneider, zoon van de dit jaar overleden acteur Eric Schneider, het persoonlijke verhaal van zijn vader en opa. Eric Schneider werd geboren in Nederlands-Indië en was 7 jaar toen de Japanners Java binnenvielen. Hij bracht de oorlog door in interneringskampen, terwijl zijn vader aan de beruchte Birma-spoorlijn moest werken. Schneider was in 1988 de eerste spreker toen het Indisch Monument werd onthuld en in 2015 sprak hij opnieuw bij de herdenking, toen met zijn zoon. Beau, zelf ook acteur, wilde maandagavond het belang van herdenken duidelijk maken aan jonge mensen.

De oorlog eindigde op 15 augustus 1945, nu 77 jaar geleden, doordat bezetter Japan zich overgaf. In Den Haag werd stilgestaan bij alle slachtoffers die de oorlog in het door Nederland gekoloniseerde gebied opeiste door honger, dwangarbeid, geweld, vernedering en terreur. Indonesië verklaarde zich onafhankelijk, maar Nederland verzette zich daartegen en stuurde nieuwe troepen. Een nieuwe oorlog zorgde opnieuw voor grote aantallen slachtoffers.

Dat ambassadeur Mayerfas dit jaar als tweede een krans legde, zorgde vooraf voor ophef en het aftreden van Hans Moll, voorzitter van de Federatie Indische Nederlanders (FIN). Hij stapte zondag op en zei de prominente rol misplaatst te vinden zolang Indonesië geen excuses heeft gemaakt voor “de betrokkenheid van Indonesië bij de bersiap”. Daarmee doelde hij op de periode na de oorlog waarin Indonesische vrijheidsstrijders vochten voor onafhankelijkheid en geweld niet schuwden. Ze zouden duizenden doden onder (Indische) Nederlanders op hun geweten hebben.