De integriteitsorganisatie van het ministerie van Defensie is zelf onderwerp van onderzoek geworden vanwege meldingen van misstanden. Ook worden onderdelen van oude onderzoeken opnieuw bekeken, net als het archiefbeheer hiervan. “Ik neem de meldingen zeer serieus”, schrijft staatssecretaris Christophe van der Maat (Defensie) aan de Tweede Kamer.
Het gaat om de Centrale Organisatie Integriteit Defensie (COID). Hier kunnen medewerkers ongewenst gedrag en andere integriteitsschendingen melden. Verder geeft de COID adviezen en is het een kenniscentrum.
Vorig jaar november zijn twee medewerkers van de COID naar de directeur gestapt. Zij maakten melding van “mogelijk niet-integere en sociaal onveilige gedragingen” binnen de afdeling onderzoek van de COID. Twee externe adviseurs hebben vervolgens naar de meldingen gekeken. Op basis van dit rapport zijn een aantal verbetermaatregelen in gang gezet, aldus Defensie. Het ministerie wil niet ingaan op de inhoud van de meldingen.
Maar eind mei vroegen beide medewerkers bij de hoogste ambtenaar van het ministerie aandacht voor hun zaak. Zij ervoeren nog steeds een sociaal onveilige situatie. De secretaris-generaal heeft in juli het duo tot klokkenluider aangemerkt, waardoor ze bescherming krijgen. Ook werd besloten tot een onderzoek onder een onafhankelijke voorzitter.
Deze Commissie van Onderzoek en Advies gaat naast de genoemde meldingen ook kijken of “nieuwe medewerkers binnen de COID onder meer voldoende betrokken en gehoord worden en of bepaalde aspecten van personeelsmanagement en archiefbeheer volgens de gestelde regels worden uitgevoerd”, aldus Van der Maat.
Er worden volgens een woordvoerder van het ministerie “elementen” van vijf oude integriteitsonderzoeken van de COID opnieuw onder de loep genomen. Er wordt gekeken of bepaalde voorschriften en procedures correct zijn gevolgd. Verder wordt gekeken of alle stukken bij deze vijf onderzoeken juist zijn gearchiveerd.
De aanpak van onveiligheid is een van de topprioriteiten binnen het ministerie. De COID bestaat al sinds 2010, maar is versterkt na het rapport van de onafhankelijke commissie-Giebels uit 2018, onder meer met extra onderzoekers. Giebels deed onderzoek naar sociale veiligheid bij Defensie naar aanleiding van misstanden op de kazerne in Schaarsbergen.