De Staat en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voldoen niet aan Europese normen voor de menswaardige opvang van asielzoekers. Aan sommige normen moet per direct worden voldaan, zoals altijd toegang tot drinkwater, voldoende en geschikt voedsel en gezondheidszorg. Dat oordeelt de rechtbank Den Haag in een door VluchtelingenWerk Nederland aangespannen kort geding.
Het kort geding was vooral gericht op de situatie in Ter Apel en de opvang van asielzoekers in (crisis-)noodopvang. De rechter heeft VluchtelingenWerk grotendeels in het gelijk gesteld. “Op de Staat en het COA rust de verplichting om asielzoekers menswaardig op te vangen”, aldus de rechter. “De huidige opvang in en rond Ter Apel en in (crisis-)noodopvanglocaties voldoet op onderdelen niet aan die normen. Aan sommige normen moet direct worden voldaan, en aan andere op een zo kort mogelijke redelijke termijn.”
Per direct mogen kwetsbare asielzoekers, zoals kinderen jonger dan één jaar en hun gezinsleden en alleenstaande minderjarige vreemdelingen, niet meer in de crisisnoodopvang geplaatst worden. Ook moet iedereen die zich in Ter Apel of een ander centrum meldt om zich te registreren als asielzoeker, per direct een veilige overdekte slaapplaats, voedsel, water en toegang tot hygiënisch sanitair kunnen krijgen.
Uiterlijk binnen vier weken moeten minderjarige kinderen toegang krijgen tot onderwijs en speelvoorzieningen. Ook moet aan iedereen in de opvang binnen vier weken een wekelijkse financiële toelage worden verstrekt. Binnen negen maanden moet iedereen die nu in de (crisis)noodopvang verblijft, geschikte huisvesting krijgen met “adequate en werkende sanitaire infrastructuur”.
Volgens VluchtelingenWerk is er een “onhoudbare situatie” in de asielopvang. Volgens het COA zitten er 12.400 vluchtelingen in de noodopvang en 5750 in de crisisopvang.
Het is nog niet duidelijk of de Staat en het COA in beroep gaan tegen deze uitspraak. Overigens moeten de vorderingen van de rechter sowieso nu uitgevoerd worden, die worden niet opgeschort in afwachting van een eventueel hoger beroep.