Op 11 oktober jl. organiseerde het Verbond van Verzekeraars het Klimaatevent met speciale aandacht voor de laatste ontwikkelingen op het gebied van klimaatverandering, klimaatmonitoring, overstroming, ruimtelijke ordening, verzekerbaarheid en duurzaam beleggen.Droogte, hitte, wateroverlast, heftige storm, de weerextremen komen immers steeds vaker voor. Iets langer dan een jaar geleden pas veranderde in Limburg het stroomgebied van de Geul en de Gulp in een mum van tijd in een overstromingsgebied. Een ongekend scenario. De extreme droogte in de afgelopen zomer maakte dat vele tuinders en boeren het behoorlijk lastig kregen. De vraag is vaak wie de schade vergoedt die door deze veranderende omstandigheden ontstaat.
Wat is verzekerd en wat niet?
Want wat gaan verzekeraars in de toekomst nog verzekeren en wat niet meer? Heeft een woonverzekering afsluiten met al dit natuurgeweld zin en welke schade wordt vergoed? In een recent onderzoek van Radar onder ruim 13.000 mensen met een woonverzekering kwam naar voren dat 2 op de 3 van de ondervraagden verwachtte dat hun huis en inboedel waren gedekt door hun woonverzekering in het geval van een overstroming veroorzaakt door klimaatverandering. Dit is lang niet altijd het geval. Bijna de helft (46%) van de ondervraagden dacht voor ‘droogteverzakking’ verzekerd te zijn en in het geval van stormschade dacht maar liefst 92 procent dat de woonverzekering dit vergoedt, terwijl het soms aan de zwaarte van de storm ligt wat wordt vergoed of niet.
Toch hebben van de ondervraagden ruim 1000 mensen in de afgelopen vijf jaar klimaatschade gemeld bij hun verzekeraar, een ruime 100 hebben er zelfs verschillende soorten schades gemeld. Het meest voorkomend zijn stormschades (674 mensen). 302 mensen hebben schade geleden door hevige neerslag, 53 mensen waterschade door overstroming en 24 mensen een verzakking als gevolg van droogte. 125 mensen melden een ander soort schade, veelal schade die onder neerslag valt, zoals hagel en sneeuw.
Meer kennis nodig
Burgers en bedrijven zullen in de nabije toekomst steeds vaker geconfronteerd worden met meer extreem weer, in de vorm van langdurige droogte, hitte en hevige neerslag in korte tijd. De impact die extreem weer op onze samenleving heeft, vraagt om aanpassingen. Ook van verzekeraars. Hoe gaan zij om met nieuwe klimaatrisico’s als overstroming en wat doen ze om schade door klimaatverandering te verminderen? De vraag voor verzekeraars is, hoe zij schade als gevolg van dat extreme weer verzekerbaar kunnen maken en houden.
Verzekeraars hebben hiervoor meer kennis en inzicht nodig om adequaat in te kunnen spelen op de gevolgen van klimaatverandering. Er zijn inmiddels partnerships gesloten met instituten als het KNMI en de Vrije Universiteit en verzekeraars werken veelvuldig samen met Wageningen University & Research en Deltares. De samenwerking tussen deze instituten en het Data Analytics Centre (DAC) van het Verbond resulteert in tools voor verzekeraars zoals de Klimaat Impact Monitor, de WeerKalender en de eigen Klimaatmonitor. Die laatste wordt dit najaar geüpdatet en bevat dan niet alleen particuliere, maar ook zakelijke schades.
Een opstalverzekering afsluiten met overstromingsdekkingen was sinds de watersnoodramp in 1953 bijvoorbeeld niet meer verzekerbaar. Maar de laatste jaren is de markt voor lokale overstromingsdekkingen in beweging. Zo is lokale neerslag in principe op opstal- en inboedelpolissen te verzekeren bij aanbieders die de neerslagclausule van het Verbond uit 2000 volgen. Of bij verzekeraars die het verdergaande verbondsadvies overstromingen uit 2018 volgen.
Schade voorkomen
Maar ondanks dat verzekeraars steeds meer inzicht krijgen in de impact van klimaatverandering en werken aan de verzekerbaarheid van klimaatschade, is voorkomen nog steeds beter dan genezen. Dus wat kunnen verzekeraars doen om klimaatschade zoveel mogelijk te voorkomen? Eén van de initiatieven die verzekeraars nemen is het tijdig waarschuwen van klanten door het gebruik van een Early Warning System. Daarmee kunnen verzekeraars hun klanten steeds preciezer waarschuwen als er slecht weer op komst is en direct preventieadviezen geven.
Maar ook het klimaatbestendig maken van ons land is belangrijk. Want wat nu verzekerbaar is, hoeft dat in de toekomst niet te zijn. Het is bijvoorbeeld maatschappelijk onwenselijk dat er nog steeds gebouwd wordt in uiterwaarden van rivieren. Tegen overstroming van de grote rivieren en de zee is momenteel vrijwel geen enkele burger of mkb’er verzekerd. Daardoor zijn burgers en bedrijven bij overstroming van bijvoorbeeld de Zeeuwse Delta, Rijn of Maas dus afhankelijk van een gedeeltelijke compensatie door de overheid op basis van politieke besluitvorming achteraf via de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Verzekeraars willen graag meedenken met de overheid over klimaat-adaptief bouwen en ruimtelijke ordening, zo meldt het Vebond van Verzekeraars.
‘Door meer nationaal publiek-privaat samen te werken kunnen overheid en verzekeraars de bewustwording, preventie en early warning bij extreme weersomstandigheden door klimaatverandering beter vergroten.’