Ondanks de uitbreiding van het aantal opleidingsplaatsen voor rechters van 80 naar 130, zal er de komende jaren nog steeds een flink tekort zijn aan rechters. Minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) maakte duidelijk in een debat in de Tweede Kamer dat de effecten van de nieuwe rechters pas op langere termijn te merken zijn. Er zijn nu landelijk ongeveer 200 rechters te weinig. Door de krapte ontstaat vertraging en dreigen meer zaken stopgezet te worden, is de zorg van de Kamer en van Weerwind.
Een groot tekort aan rechters in Gelderland leidde ertoe dat het Openbaar Ministerie (OM) eerder dit jaar besloot om in 1500 veelal lichtere strafzaken niet tot vervolging over te gaan. Weerwind was “niet blij” met dit besluit. “Deze situatie is niet goed, niet voor de rechtszoekende en niet goed voor de rechtspraak.” Hij heeft het OM en de Raad voor de Rechtspraak erop gewezen dat Gelderland geen voorbeeld mag zijn voor andere regio’s. Een nieuw massaal sepot zoals in Gelderland ligt niet voor de hand, omdat daar de nood echt het hoogst was, maar Weerwind kan dit niet 100 procent garanderen, hield hij de Kamer voor.
Het ging in Gelderland om relatief lichte strafbare zaken en geen zeden- of jeugdzaken of zaken waar geweld een rol speelde, benadrukte Weerwind. In ongeveer 10 procent van deze geseponeerde zaken hebben de slachtoffers volgens hem alsnog verzocht om hun zaak voor de rechter te krijgen. In diverse zaken gebeurde dat ook. Deze procedures leiden niet opnieuw tot een groot beslag op de rechtscapaciteit, omdat er door het grote aantal sepots weer wat ruimte vrij was gekomen, aldus de minister.
Gemiddeld stromen elk jaar 110 rechters uit, zodat met de huidige nieuwe instroom het tekort van 200 maar langzaam wordt ingelopen. Weerwind zoekt naar oplossingen om sneller meer rechters beschikbaar te krijgen. Zo kijkt hij of het mogelijk is om de opleiding tot rechter iets in te dikken. Die kan nu zes jaar duren. Hij is daarover in gesprek met de sector. Ook rechter- of raadsheerplaatsvervangers, juristen met ervaring die bij gaten kunnen invallen, zijn volgens Weerwind niet eenvoudig te vinden.