D66 wil dat politieke partijen die de rechtsstaat ernstig ontwrichten, eenvoudiger verboden kunnen worden. Dat kan via aanpassing van een artikel uit het Burgerlijk Wetboek. Op basis van dat artikel kunnen nu onder andere criminele motorbendes worden verboden, maar politieke partijen niet. D66-voorman Jan Paternotte stelt voor om die uitzonderingsregel voor politieke partijen en hun neveninstellingen te schrappen.
Dat kan via Koninklijk Besluit. Het gaat om artikel 2:20 van het Burgerlijk Wetboek, laat een woordvoerder van Paternotte weten na berichtgeving over het plan door de NOS. Met een aangepast artikel heeft het Openbaar Ministerie (OM) meer in handen om politieke partijen aan te pakken als die de rechtsstaat ondermijnen.
Momenteel wordt wel aan een Wet op de politieke partijen gewerkt, waarin een verbod kan worden geregeld, maar dat duurt Paternotte te lang. De radicalisering bij sommige partijen in Nederland gaat hard, zegt hij tegen de NOS.
Hij doelt daarbij vooral op Forum voor Democratie (FVD). Kamerleden van Forum zijn de afgelopen weken een aantal keer flink uit de bocht gevlogen. Dat leidde tot forse verontwaardiging en afkeuring bij premier Mark Rutte, bewindslieden en Kamerleden. Dit weekend verscheen een video waarin FVD-Kamerlid Gideon van Meijeren speculeert over het bezetten van het parlement, om zo de regering ten val te brengen. Het OM in Den Haag bekijkt momenteel of zijn uitspraken strafbaar zijn.
Het verbod moet gelden voor politieke partijen en hun neveninstellingen zoals politiek-wetenschappelijke instituten en politieke jongerenorganisaties.
Een rechter kan overigens nu al op basis van een oud artikel uit het Burgerlijk Wetboek een politieke partij verbieden. De rechtbank heeft ruimte een rechtspersoon “waarvan de werkzaamheid in strijd is met de openbare orde” op verzoek van het OM te ontbinden. Dat is in 1998 gebeurd bij de Centrumpartij (CP’86).
Dat oude artikel is per 1 januari dit jaar weliswaar gewijzigd, maar blijft voor politieke partijen van kracht tot er een specifieke regeling is voor politieke partijen. Die wordt geregeld in de Wet op de politieke partijen (WPP), waarin een partijverbod wordt opgenomen. Voor het kerstreces van de Kamer gaat de wet in consultatie.