Oppositiepartijen als PVV, PvdA, SP en GroenLinks vinden dat het kabinet zich meer tegen het beleid van scholen aan moet bemoeien om het lerarentekort tegen te gaan, bijvoorbeeld door meer vaste contracten af te dwingen. Nu hebben de scholen veel ruimte om te bepalen wat zij doen met het geld van de overheid. De VVD wil niet zomaar toornen aan deze vrijheid en zoekt tijdens het debat over de onderwijsbegroting naar minder ingrijpende oplossingen.
Scholen krijgen elk jaar een bedrag van de overheid dat ze mogen uitgeven aan de kosten van leraren en ander personeel, leermiddelen als computers en het onderhoud van gebouwen. Zij krijgen veel vrijheid om in te vullen hoe zij deze zogeheten ‘lumpsum’ uit willen geven.
Peter Kwint van de SP ziet de lumpsum het liefst verdwijnen zodat de overheid meer invloed kan uitoefenen op het onderwijs. Maar het zou volgens hem ook al helpen als een vast percentage van dit bedrag uit moet worden gegeven aan leraren. Het Kamerlid ziet het ook zitten als docenten na een jaar een vast contract krijgen aangeboden.
VVD-Kamerlid Zohair El Yassini hoort hier “grote hervormingen” die de “vrijheid van onderwijs onder druk zetten. Wij kiezen veel meer voor de vrijheid van scholen om zelf te bepalen hoe ze hun personeel inzetten.” De partij heeft bijvoorbeeld liever dat beginnende leraren beter worden begeleid, zodat ze niet overstappen naar ander werk, zoals ook staat vermeld in het regeerakkoord.
Habtamu de Hoop van de PvdA vindt dit een “voortzetting van staand beleid” en vraagt naar “concrete oplossingen” van het lerarentekort. El Yassini wijst op kabinetsmaatregelen die zijn genomen met steun van de VVD, bijvoorbeeld dat het salaris van leraren in het basisonderwijs gelijk is getrokken met die van collega’s op middelbare scholen.
Harm Beertema van de PVV vindt dat onderwijsdebatten “rituele bijeenkomsten” zijn geworden, omdat “schoolbestuurders alle zeggenschap naar zich toe hebben getrokken”. De lumpsum volledig afschaffen vindt hij geen goed idee. Maar hij is er wel voor om te oormerken welk deel van het overheidsgeld aan bijvoorbeeld lerarensalarissen of vastgoed wordt uitgegeven.
D66 is er ook voor om meer controle uit te oefenen op het personeelsbeleid van scholen. Dinsdag stemde de partij als enige in de coalitie voor een motie, die daardoor een meerderheid haalde, die oproept dat het kabinet een doel vaststelt van het aantal leraren met een vast contract. Kamerlid Paul van Meenen stelt bovendien voor dat de overheid mee gaat onderhandelen over de cao van leraren.