De uitspraak van presentator Natasja Gibbs in talkshow Op1 dat in Israël sprake zou zijn van een “apartheidsregime” was niet controleerbaar onderbouwd of enkel als mening aangeduid. Dat oordeelt de Ombudsman van de NPO Margo Smit in een uitspraak die zij maandag heeft gepubliceerd.
De Ombudsman deed onderzoek naar de uitspraak nadat zij hier honderden klachten over had gekregen. Gibbs deed de uitspraak begin januari in een gesprek met inmiddels oud-voorman van de ChristenUnie Gert-Jan Segers.
“Het is in journalistieke programma’s, zeker die van ledenomroepen met een missie en signatuur, toegestaan dat op basis van feitelijke informatie één kant aan een issue wordt uitgelicht”, aldus de Ombudsman. Segers kreeg daarbij ook genoeg ruimte voor weerwoord.
De Ombudsman oordeelt niet over de uitspraak zelf. “Een eenduidig oordeel over de feitelijkheid van die bewering is ver uit zicht, al stuurde publiek de Ombudsman informatie om te onderbouwen dat het glashelder wél of juist overtuigend niet zo is”, schrijft Smit in haar verslag. “Het gaat hier om het journalistieke proces. Een presentator mag het één stellen, mits controleerbaar onderbouwd of als mening aangeduid. Beide gebeurde hier niet.”
De Ombudsman oordeelt niet of de uitspraak van Gibbs racistisch of antisemitisch zou zijn. Zij merkt op dat hierover in de Journalistieke Code van de NPO niets wordt gezegd. Eerder, na een rapport over de uitzendingen van Ongehoord Nederland, pleitten de Ombudsman en de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme er al voor dit wel in de code op te nemen.
De omroepen hebben beloofd dit voorjaar een voorzet te doen voor aanpassingen in de code. Het is niet duidelijk of dit specifiek gaat om aanpassingen over mogelijk racistische of antisemitische uitlatingen in programma’s.
BNNVARA laat in een reactie weten “teleurgesteld te zijn” in het oordeel van de Ombudsman, maar belooft de adviezen van de Ombudsman “nauwkeurig te lezen en serieus te nemen”.