Minister Sigrid Kaag (Financiën) zal tijdens de onderhandelingen over de begroting van volgend jaar “welwillend kijken” naar de mogelijkheid om geld naar voren te halen voor ontwikkelingssamenwerking. Dat budget wordt dit jaar flink geraakt: het wordt gebruikt om de kosten van het eerste jaar van de opvang van asielzoekers te betalen, en in deze tijd komen “uitzonderlijk” veel asielzoekers naar Nederland.
Daardoor moet de begroting voor ontwikkelingssamenwerking tot en met 2026 ruim 3,4 miljard euro bijdragen aan de asielopvang. In augustus, wanneer de coalitie onderhandelt over de Miljoenennota, wil Kaag kijken of er ruimte is om bedragen te schuiven, zodat er meer geld overblijft voor daadwerkelijke ontwikkelingshulp. Dit kan alleen “als daar ruimte voor is”, benadrukt de minister. “Het kan niet ten koste gaan van andere plannen”.
Kaag voegt eraan toe dat zij, toen ze zelf minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking was, “niet bepaald gecharmeerd was van het kasschuiven. Want je erft de verschuiving van een ander, en je denkt dat je met een groot, internationaal pakket de boer op kan gaan. En dat is niet zo.”
De Tweede Kamer was kritisch dat het kabinet vasthield aan de afspraak om het geld uit het ontwikkelingsbudget te halen. Daarmee is die begroting “onevenredig hard getroffen”, vindt GroenLinks-leider Jesse Klaver. Ook SGP-Kamerlid Chris Stoffer ziet dat het hoge aantal asielzoekers een “diepe krater heeft geslagen” in het ontwikkelingsbudget. Eerder waren ook coalitiepartijen ChristenUnie en D66 zeer kritisch.
Die twee partijen dienden, samen met regeringspartner CDA, een voorstel in waarmee ze Kaag oproepen de financiële buffers van 2027 en 2028 in te zetten om de tegenvaller van dit jaar “zoveel als mogelijk te beperken” als dat past.
Kaag, ook leider van D66, liet doorschemeren dat ze het zelf ook liever anders ziet, maar de coalitie heeft de afspraken nu eenmaal niet losgelaten. De bewindsvrouw opperde dat een nieuwe formatietafel straks opnieuw moet kijken “hoe je in de toekomst met je ontwikkelingsbudget omgaat”. Ze denkt zelf bijvoorbeeld aan een beschermd bedrag, zodat het niet zomaar gekort kan worden.