In Den Haag zijn dinsdagavond alle slachtoffers van de oorlog in voormalig Nederlands-Indië herdacht tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus 1945. Dat gebeurde met een ceremonie bij het Indisch Monument in de Scheveningse Bosjes waar meer dan duizend mensen bij aanwezig waren. Onder meer zanger Boudewijn de Groot en demissionair minister-president Mark Rutte legden een krans bij het monument.
Precies 78 jaar geleden gaf de Japanse bezetter van Nederlands-Indië zich over, waarmee een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in het hele Koninkrijk der Nederlanden. Voorafgaand aan de ceremonie was er gelegenheid voor bezoekers om met elkaar in gesprek te gaan en samen nasi bungkus te eten, een rijstgerecht dat na de bevrijding aan krijgsgevangenen werd uitgedeeld. Auteur Reggie Baay hield als hoofdspreker een toespraak over de wens van zijn vader, die krijgsgevangene was en naderhand niet sprak over wat hem toen was overkomen. “Nooit meer oorlog”, zei hij namens zijn vader.
Zangeres Frederique Spigt droeg het gedicht Er leven haast geen mensen meer voor, dat gebaseerd is op het lied van cabaretier Wim Kan. Het stuk is geschreven toen de Japanse keizer Hirohito in 1971 Nederland bezocht als protest tegen zijn bezoek. Het gaat over hoe de generatie die de oorlog heeft meegemaakt en dat kan navertellen kleiner wordt.
“En toen het eindelijk ging stromen bleven de verhalen komen”, droeg Spigt voor. In haar versie moedigde Spigt de aanwezigen aan om het verhaal te blijven vertellen.
De Groot droeg zijn lied Hoe meer ik dichterbij kom voor. De zanger werd geboren in een interneringskamp op Java. “Kijk mama kijk, hier sta ik, inmiddels oud en grijs”. Samen met zijn dochter en kleindochter legde De Groot een krans bij het monument. Rutte en demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) hebben ook een krans gelegd, evenals de ambassadeur van Indonesië.
Dinsdagochtend werd op de Dam in Amsterdam een lokale herdenking gehouden, georganiseerd door de Stichting Het Indisch platform 2.0. Vorige week maakte burgemeester Femke Halsema bekend dat ze er geen toespraak wilde houden omdat er sprekers waren uitgenodigd die “pleiten voor ‘eerherstel en erkenning’ voor Raymond Westerling”. Volgens Halsema gaf Westerling als voormalig KNIL-commandant onder meer leiding aan massa-executies van Indonesiërs. Ze is wel aanwezig bij een andere Nederlands-Indië herdenking in Amsterdam op woensdag.