Demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) heeft dinsdagochtend in de Eerste Kamer met enthousiasme en humor een begin gemaakt met zijn verdediging van de spreidingswet. Hij weet dat elke stem telt om voldoende steun voor zijn wet te krijgen en deelde daarom regelmatig met een knipoog complimentjes uit aan senatoren van fracties die een doorslaggevende stem hebben, zoals 50Plus en OPNL.
Van der Burg herhaalde onder meer dat de spreidingswet broodnodig is om asielzoekers eerlijk over gemeenten te verdelen, omdat nu vooral het noorden en oosten de zwaarste lasten dragen. De overlast die een groep asielzoekers nu veroorzaakt, zal daarnaast beter beheersbaar worden, betoogde hij. Het gaat nu vaak om grote groepen overlastgevers die in onder meer Ter Apel en Cranendonck voor overlast zorgen. Als zij over meer gemeenten worden verdeeld, gaat het om slechts een enkele overlastgever.
En ja, als gemeenten blijven weigeren asielzoekers op te vangen, kan tot dwang worden overgegaan. Dat gebeurt echter ook bij gemeenten die zich niet aan landelijke wetgeving houden, zoals de Onderwijswet of de bijstandwet, zei Van der Burg vooral richting de PVV. De PVV is fel tegen de ‘asieldwangwet’, zoals de fractie de wet noemt. Ook andere fracties hebben moeite met deze inperking van de lokale autonomie.
Van der Burg vindt net zoals veel senaatsfracties dat de instroom van asielzoekers omlaag moet. “De huidige instroom kunnen we niet aan.” Hij gaat echter niet mee in het argument van de tegenstanders van de wet, dat eerst de instroom omlaag moet en dat pas daarna over een spreidingswet kan worden gesproken.
De nu onderhandelende partijen voor een nieuw kabinet komen geheid met voorstellen voor instroombeperking, zei hij. “Of u nu voor of tegen bent, als de PVV, VVD, NSC en BBB niet tot afspraken kunnen komen over instroombeperking, dan breekt bij velen van u de klomp.”
De staatssecretaris ziet net zoals veel senaatsfracties dat de 16.000 statushouders de asielopvang ‘verstoppen’. Door het tekort aan woningen verblijven deze mensen, die een verblijfsvergunning hebben, noodgedwongen in een asielzoekerscentrum (azc). Het plaatsen van statushouders in een tussenvoorziening ziet hij net zoals onder meer BBB als werkbare oplossing. In de asielopvang komen dan plekken vrij voor asielzoekers, terwijl statushouders in een nieuwe gemeente met hun integratie kunnen beginnen.