Rechter wijst eisen Greenpeace in kort geding over stikstof af

De rechter gaat niet mee in de eisen van Greenpeace voor een snelle stikstofreductie. Volgens de milieuorganisatie is het noodzakelijk dat de overheid onmiddellijk maatregelen tegen stikstofuitstoot neemt om de natuur te behoeden voor verdere achteruitgang. Om de Staat daartoe te dwingen, had Greenpeace een kort geding aangespannen. De voorzieningenrechter die de zaak behandelde, wijst alle vorderingen echter af.

De rechter toont zich tegelijkertijd wel kritisch over de voortgang die de overheid boekt. Die heeft "niet aannemelijk gemaakt dat er op dit punt daadwerkelijk stappen worden gezet", zo staat in het vonnis. De voorzieningenrechter vindt de zorgen van Greenpeace dan ook "begrijpelijk", maar dat leidt niet tot een andere uitkomst.

"Partijen zijn het erover eens dat stikstofreductie noodzakelijk is om verdere schade aan de stikstofgevoelige natuur te voorkomen", stelt de rechter vast. Volgens hem is tijdens de zaak duidelijk geworden dat de stikstofgevoelige natuur "in slechte staat is" en dat het huidige stikstofbeleid "er niet toe zal leiden dat de stikstofdepositie in de meest kwetsbare habitats op korte termijn tot een verantwoord niveau wordt teruggebracht".

Toch is "onvoldoende duidelijk geworden" of Europese wetgeving de overheid verplicht om de stikstofneerslag in gebieden die op een 'rode lijst' staan voor eind 2025 op acceptabel niveau te krijgen. "Voor welke concrete habitats dan wel op de Staat de plicht rust op zeer korte termijn tot actie over te gaan, kan in dit kort geding niet worden vastgesteld." Om de eisen deels toe te wijzen, ontbreekt het de rechter aan "houvast".

Hoewel Greenpeace dus ongelijk krijgt, spreekt de rechter waarschuwende woorden: als de Staat geen passende maatregelen neemt tegen verdere achteruitgang van Natura 2000-gebieden, "handelt hij in strijd met zijn Europeesrechtelijke verplichtingen". Het valt volgens de rechter "niet uit te sluiten dat de Staat in meerdere concrete gevallen verplicht is ervoor te zorgen dat de stikstofdepositie (lokaal) op zeer afzienbare termijn verder wordt teruggedrongen".

Het nieuwe kabinet zal dus aan de slag moeten om aan de wet te voldoen. De rechtse coalitie wil zelf juist stikstofregels afzwakken en boeren meer ruimte geven. De juridische strijd over stikstof gaat intussen door. Bij de rechtbank loopt nog een bodemprocedure, waarin de zaak veel uitgebreider wordt behandeld.