De verwachting van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut voor de komende veertien dagen biedt geen vooruitzicht op regen van betekenis. Het KNMI schat de kans op aanhoudend warm en vrijwel droog zomerweer op 70 procent. De buienkans schommelt tussen de 30 en 40 procent.
,,Dinsdag verwachten we wel wat neerslag, maar dat zijn maar kleine hoeveelheden, 1 tot 3 millimeter. De verdamping is groot, dus veel effect op de droogte heeft die regen niet”, zegt een woordvoerster van het KNMI. Dinsdag over een week kan er mogelijk wat meer regen gaan vallen, maar zekerheid daarover kan het KNMI niet geven.
De gevolgen voor de flora beginnen zichtbaar te worden. Grasbermen vergelen, bomen verliezen bladeren. In sommige straten lijkt het wel herfst. Volgens Arnold van Vliet, bioloog bij de Wageningen Universiteit hoeft dat op zich niet erg te zijn. ,,Het gras kan wel weer groen worden als het gaat regenen en bomen verliezen blad om te overleven. Minder blad, betekent minder verdamping”, legt hij uit.
Maar toch is de huidige situatie extreem. ,,De afgelopen meimaand was met gemiddeld 16,4 graden de warmste in driehonderd jaar. En het is nu al weken boven de 25 graden”, zegt Van Vliet. En het wordt alleen maar erger de komende decennia.
Hij verwijst naar de klimaateffectatlas, die de gevolgen van klimaatverandering op langere termijn in kaart brengt. Nederland telt in 2050 gemiddeld 100 tot 119 warme dagen (tot 25 graden) tegen 85 nu. Het aantal zomerse dagen (25 graden en hoger) zal toenemen van de huidige 26 naar 33 tot 47 in 2050.
Volgens Van Vliet is het niet ondenkbaar dat het droogterecord van 1976 sneuvelt. Het KNMI twijfelt daaraan. ,,Het neerslagtekort was toen 300 millimeter, nu is het is gemiddeld 190 mm", aldus de woordvoerster. Alleen in het oosten van het land ligt het tekort - neerslag min verdamping - met 240 mm hoger.
De droogte heeft ook effect op de veendijken. Deze boezemkades kunnen bij langdurige droogte krimpen waardoor scheuren en verzakkingen kunnen ontstaan. In Wilnis brak in 2002 zo’n dijk door. De waterschappen houden de boezemkades goed in de gaten. ,,Mogelijk gaan we de inspecties opvoeren”, zegt een woordvoerder van de Unie van Waterschappen.
Volgens hem is er nog geen watertekort in Nederland en wordt de waterkwaliteit scherp in de gaten gehouden. De inspecteurs kijken onder meer naar verontreiniging met blauwalg of botulisme.