Accountants: laag rendement dwarsboomt ontwikkeling ziekenhuis

Magere rendementen bij algemene ziekenhuizen zitten broodnodige investeringen in deze instellingen in de weg, zegt BDO Accountants & Adviseurs in zijn jaarlijkse 'benchmark" nu op basis van cijfers van ruim zestig hospitalen over 2022. Het gaat dan met name om digitalisering en andere veranderingen van bepaalde zorgprocessen. Ziekenhuizen hebben "nauwelijks investeringsruimte" voor de uitvoering van deze plannen uit het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Die plannen moeten de zorg in de toekomst overeind houden. BDO geeft de ziekenhuizen voor hun financiële situatie nog wel een 7,2 gemiddeld, maar hun rendement daalde vorig jaar van 1,9 naar 1,6 procent. De voornaamste oorzaken zijn de gestegen personeelskosten (door inhuur van externe krachten en door hogere salarissen voor vast personeel) en de inflatie.

"De personeelskosten slokken een steeds groter deel op van het totale budget van ziekenhuizen", zegt voorzitter branchegroep Zorg bij BDO Vincent Eversdijk. In 2022 bedroegen de personeelskosten 60,6 procent van het totale budget. "Het is in toenemende mate een molensteen om de nek van ziekenhuizen."

Volgens hem blijft er onder de streep van elke honderd euro die er binnenkomen nog geen twee euro over. Al jaren gaan de bedragen voor investeringen omlaag. Het is nu 5 procent (1, 1 miljard) van de hele omzet en dat is gezien de omvang van de sector "beperkt".

De voor de uitvoering van het IZA vereiste investeringen kunnen ook niet allemaal uit de speciale overgangsgelden worden bekostigd. De situatie levert volgens Eversdijk "een duivels dilemma" op "zeker aangezien ziekenhuizen ook moeten investeren in vastgoed en duurzaamheid".

Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Ad Melkert spreekt van alarmerende cijfers. "Ziekenhuizen doen er alles aan om efficiënt te werken en de zorg voor de patiënt veilig te stellen. Maar dat betekent helaas wel dat er bijna geen ruimte meer over is om investeringen voor de toekomst te doen. En juist dat is nu heel hard nodig."

Hij zegt dat de politiek aan zet is. "Geef ziekenhuizen, de eerste lijn en de ouderenzorg het budget dat nodig is om de uitdagingen op de arbeidsmarkt, de digitalisering en de verduurzaming mogelijk te maken. En haal belemmerende regels weg waar ziekenhuizen tegen aanlopen als ze intensiever willen gaan samenwerken. Alleen dan zijn we samen in staat om de noodzakelijke verandering in de zorg mogelijk te maken."