Achtergebleven vrouwen centraal bij herdenking razzia Rotterdam

ROTTERDAM (ANP) - Bij de herdenking van de razzia van Rotterdam ligt de focus dit jaar op de vrouwen die achterbleven nadat hun mannen en zoons waren weggevoerd. Tijdens deze razzia op 10 en 11 november 1944 werden 52.000 mannen en jongens uit Rotterdam en Schiedam door de nazi's gedeporteerd naar Duitsland om er dwangarbeid te verrichten. Hun vrouwen en moeders bleven in grote onzekerheid achter en leden onder gebrek aan voedsel en brandstof.

"Vandaag staan we stil bij alle mensen die door de razzia getroffen zijn. Bij de mannen en jongens die weggevoerd werden, bij de dappere vrouwen en kinderen die vol verdriet de hongerwinter doorstonden en bij iedereen die zich over hen ontfermde. Die huis en hart openstelden", aldus burgemeester Carola Schouten maandag in een toespraak bij het Razzia Monument aan de Parkkade.

Veel vrouwen wisten niet waar hun mannen naartoe waren gebracht en hoe het met ze ging, zei voorzitter René Versluis van stichting Razzia Monument Rotterdam. "U kunt zich voorstellen dat de onzekerheid ondraaglijke spanningen veroorzaakte bij zowel de gedeporteerde mannen als bij de achtergebleven vrouwen, kinderen en ouderen", zei hij. "Bovendien zagen ze dagelijks de zwermen bommenwerpers overkomen die Duitsland eronder moesten krijgen door steden, fabrieken en spoorwegen te vernielen. En dat waren de plaatsen waar hun mannen te werk gesteld waren." Naar schatting 2000 van hen kwamen nooit meer terug.

'Onverwerkte trauma's'

Zowel Schouten als Versluis gaf aan dat er direct na terugkomst geen ruimte was voor de verhalen van de mannen. Schouten: "Na de oorlog werd van de overlevenden verwacht dat zij de draad weer oppakten. Vrouwen kregen de taak zichzelf weg te cijferen en hun man te steunen. Mannen kregen de taak om de stad te herbouwen. Voor de onverwerkte trauma's was geen ruimte. Voor hun verhaal was geen aandacht."

"Wij geven hun die welverdiende aandacht, luisteren naar hun verhalen", aldus Schouten. En Versluis vult aan: "Gelukkig is er nu het Razzia Monument dat in 2023 is onthuld. Het monument treft nu juist zo goed waarover altijd werd gezwegen: de wrede verscheuring van de gezinnen".