Advies aan Rijk: investeer in minor Friestalige journalistiek

Adviesorgaan voor de Friese taal DINGtiid wil dat de Rijksoverheid investeert in een Friestalige journalistiek minor aan de NHL Stenden Hogeschool. Dat staat in een rapport waar de ministeries van Binnenlandse Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) om hadden gevraagd. De minor is nodig om de kwaliteit van Friestalige journalistiek hoog te houden, zegt de organisatie.

DINGtiid schrijft dat steeds minder mensen goed Fries kunnen lezen en schrijven. "Dat komt door gebrekkig onderwijs", staat in het advies. Fries is een verplicht vak op Friese middelbare scholen, maar wordt meestal maar 1 jaar gegeven.

Friesland heeft drie grote media, Omrop Fryslân, waar de uitzendingen voornamelijk in het Fries zijn en de website tweetalig, Leeuwarder Courant en Friesch Dagblad. Beide kranten schrijven af en toe artikelen in het Fries en schrijven citaten in het Fries als de spreker Fries was. De drie media hebben samen een traineeship opgezet om Friestalige journalisten op te leiden. Hoewel dat succesvol is, is het volgens DINGtiid niet genoeg om het niveau van het Fries hoog te houden.

Een minor Friestalige journalistiek zou een oplossing kunnen bieden, denkt DINGtiid. Het is dan wel van belang dat de minor breed wordt opengesteld, zodat ook werkende journalisten en mensen van andere opleidingen, zoals in de rechtspraak en de zorg, er gebruik van kunnen maken. De overheid moet garant staan, schrijft DINGtiid, zodat de minor ook kan doorgaan als er niet genoeg studenten zich hebben aangemeld.

De provincie Friesland, NHL Stenden Hogeschool, Hogeschool Windesheim, waar journalistiek wordt gegeven, en de Friese media zijn enthousiast over het plan.

Twee weken geleden gaf de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) een vergelijkbaar advies, maar dan over een bachelor Frisistiek. Die moet er komen en moet door de Rijksoverheid worden betaald om de kwaliteit van de Friese taal te verbeteren, aldus de KNAW. Daarnaast moet er volgens de KNAW weer een voltijds hoogleraar Frisistiek komen en moet er een Raad voor de Frisistiek worden ingesteld.