Advies: grote verschillen in Gronings bevingsgebied erg hardnekkig

Er zijn "onaanvaardbare verschillen" tussen Groningers in het aardbevingsgebied, concludeert de Commissie Verschillen die zich hier op verzoek van het kabinet over boog. Om de verschillen in schadeafhandeling en versterking op te lossen, is "een fundamenteel andere manier van kijken" nodig. Maar een oplossing is volgens de commissie niet zomaar gevonden: een heel andere aanpak kan opnieuw tot nieuwe, onvoorziene verschillen leiden. Uitvoering is bovendien nu al moeilijk. Daarom moet worden gekeken naar "wat wel kan en onder welke condities".

Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief (Groningen) noemde de onderlinge verschillen al eens een van de lastigste problemen in Groningen. Belangrijk is volgens de commissie vooral dat niet meer vanuit de schaderegeling moet worden gedacht, maar vanuit het benodigde eindresultaat. Dat eindresultaat is dat alle inwoners van het bevingsgebied een "veilig, schadevrij en verduurzaamd" huis hebben.

Het vergt een koerswijziging ten opzichte van 'Nij begun', de reactie van het kabinet op het rapport van de parlementaire-enquêtecommissie in het voorjaar. In de uitwerking van enkele maatregelen waar het kabinet mee kwam, ontstaan juist weer nieuwe verschillen, waarschuwt de commissie.

Vooral wat betreft de verduurzaming gaat het advies verder dan de plannen waarmee het kabinet kwam. De huizen van alle inwoners van het aardbevingsgebied die dat willen, moeten klaar zijn om van het aardgas af te gaan. Voor inwoners van het specifieke versterkingsgebied moet dit niet per 2035, maar per 2028 gebeuren. De vergroeningsplannen van de commissie leiden evenwel mogelijk tot "een te grote extra opdracht" voor de Nationaal Coördinator Groningen.

Verder komt er voor dat gebied een "gebiedsgerichte deur-tot-deuraanpak", waarbij de zwaarst getroffen gebieden prioriteit krijgen. Deze aanpak moet ook minder duidelijke verschillen (zogenoemde stille verschillen) in beeld brengen. De commissie onder leiding van CDA'er Pieter van Geel erkent dat uitvoeringsorganisaties het nu al zwaar hebben met de schadeafhandeling. Ze "beseft ook dat papier geduldig is. Het gaat er uiteindelijk om wat er in de uitvoering voor bewoners wordt gerealiseerd", meldt de commissie in haar advies.

Vijlbrief nam de voorstellen vrijdagochtend in ontvangst en zegt ermee aan de slag te gaan. "Deze adviezen schetsen een aantrekkelijk toekomstbeeld waar ik, binnen de grenzen van het mogelijke, aan wil werken", aldus de bewindsman. Hij gaat hierover in gesprek met het Instituut Mijnbouwschade Groningen en de Nationaal Coördinator Groningen.