Advies: leeftijdsgrens voor informatie over donorouder onterecht

Donorkinderen moeten op alle leeftijden toegang krijgen tot meer informatie over hun biologische vader of moeder, adviseren onderzoekers aan minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). In de huidige situatie kunnen kinderen pas als ze zestien zijn achterhalen wie de eicel- of spermadonor precies was. Volgens de onderzoekers zijn er geen goede redenen om die leeftijdsgrens te handhaven. Kuipers laat in een brief aan de Tweede Kamer weten dat hij voor de zomer besluit of hij het advies doorvoert.

Over het algemeen stellen kinderen vanaf ongeveer tien jaar steeds meer vragen over hun identiteit, zeggen de onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek, onderzoeksbureau Pro Facto en stichting Fiom. Ook in het onderwijs kan het bovenkomen, bijvoorbeeld bij biologie of als ze een stamboom tekenen. "Sommige kinderen lijden onder het niet kunnen kennen van een deel van hun identiteit." Het kan onrechtvaardig voelen, stellen de onderzoekers, omdat de leeftijdsgrens niet voldoende is onderbouwd. Bovendien zijn donorkinderen vaak bang dat zij per ongeluk verliefd worden op hun halfbroer of -zus.

Elk kind is verschillend, benadrukken de onderzoekers. "Gezinnen weten zelf het beste op welke manier en op welk moment het past om toegang te krijgen tot informatie over de donor", schrijven ze. Het is niet aan de overheid om dit te bepalen. Wel zeggen ze dat gezinnen met donorkinderen voorlichting en ondersteuning nodig hebben, om hun kind op een goede manier te vertellen over hun biologische ouder.

Op dit moment mogen kinderen vanaf twaalf jaar informatie vragen over de kenmerken van hun donorouder, zoals wat voor kleur haar die heeft of wat voor beroep. Vanaf zestien jaar kunnen ze de naam, geboortedatum en woonplaats opvragen. Weten van wie je afstamt is echter een kinder- en mensenrecht, zeggen de onderzoekers. Het is mogelijk om dat te beperken met een leeftijdsgrens, maar dan moet daar wel een goede reden voor zijn. De overheid zegt onder meer de privacy van donoren goed te willen beschermen, maar volgens de onderzoekers is niet goed uitgelegd waarom dat nodig is. "Er is bijna geen onderzoek naar wat de donoren zelf willen." De donoren die meededen aan dit onderzoek staan open voor het eerder delen van informatie.

De organisatie ZonMw, die innovatie en onderzoek in de zorg financiert, gaf opdracht tot het onderzoek. Kuipers zegt nog in gesprek te gaan met relevante partijen voordat hij een beslissing neemt over het advies voor de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting.