Advies: Staat niet aansprakelijk voor Srebrenica

Dutchbat kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de moord op moslimmannen die in 1995 uit de enclave Srebrenica werden geleid. Dat adviseert de advocaat-generaal (AG) aan de Hoge Raad.

Het hof in Den Haag bepaalde eerder dat de Staat verantwoordelijk was voor ongeveer 350 van de omgekomen mannen, de laatsten die door Bosnisch-Servische troepen werden weggevoerd van de VN-compound. Dat vonnis kan volgens de AG niet in stand blijven. De Hoge Raad doet waarschijnlijk medio april uitspraak en hoeft het advies van de AG niet te volgen.

De AG erkent het verweer van de Staat dat Dutchbat opereerde in een oorlogssituatie en onder grote druk en dreiging van wapengeweld beslissingen moest nemen. De Nederlandse militairen hielpen met de afscheiding van de mannen door met voertuigen een sluis naar de bussen te vormen, om zo chaos te voorkomen.

Volgens de AG kan niet zonder meer worden gezegd dat dat onrechtmatig was. ,,Dit was alleen anders geweest als Dutchbat wist of had moeten weten dat de mannen met zekerheid de dood of een onmenselijke behandeling tegemoet gingen. Dat was niet het geval.''

Ook als de mannen op de compound hadden mogen blijven, hadden ze een groot risico gelopen om te worden gedood of onmenselijk te worden behandeld, stelt de AG. Ze zouden onder erbarmelijke omstandigheden zijn achtergebleven, terwijl Dutchbat zich misschien moest terugtrekken en er geen bevoorrading was.

Niet alleen de Staat maar ook de zogeheten Moeders van Srebrenica zijn tegen het oordeel van het hof in cassatie gegaan. De Moeders strijden er al jaren voor dat de Staat verantwoordelijkheid erkent voor de dood van alle meer dan 7000 mannen en jongens die door Bosnisch-Servische troepen zijn vermoord. De AG adviseert de Hoge Raad om de cassatie van de Moeders te verwerpen.