AIVD: China is grootste bedreiging voor economische veiligheid

China is de grootste bedreiging voor de economische veiligheid in Nederland. Dat zei directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) Erik Akerboom maandag bij de presentatie van het jaarverslag over 2022. Het land jaagt op "unieke kennis" zoals die van chipmachinemaker ASML. China hoort bij de landen die, net als bijvoorbeeld Rusland, "steeds meer macht en meer invloed zoeken".

Akerboom schetst dat Nederland een "dubbele relatie" heeft met China. Enerzijds is het een belangrijke handelspartner, anderzijds spioneert het land "zonder scrupules" in Nederland. Dit gebeurt onder meer via (digitale) spionage, maar ook via heimelijke investeringen, illegale export en ‘insiders’.

"Onder Xi Jinping is de nadruk steeds meer komen te liggen op een antiwesterse houding en het benadrukken van een communistische ideologie met Chinese karakteristieken, die ook in het buitenlands beleid tot gelding moet worden gebracht", zegt de AIVD.

Het is al langer bekend dat Nederland zich zorgen maakt om spionagepraktijken vanuit onder meer China en Rusland. Vorige maand bevestigde het kabinet nog dat er beperkingen zijn opgelegd aan ASML voor de export van hoogwaardige apparatuur naar China. Maar sinds de oorlog in Oekraïne ontwikkelt de relatie tussen de twee landen zich verder. "En het is geen gelijkwaardige relatie", zegt Akerboom. "Moskou is de onderliggende partij."

Hij wijst erop dat de opstelling van China tegenover de oorlog van groot belang is. Zo kan het land Rusland militair ondersteunen, maar ook als bemiddelaar optreden. "Maar China houdt het kruit droog. We zien beide scenario’s nog niet gebeuren."

Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) noemt de ontwikkelingen die beschreven worden in het jaarverslag "zeer zorgelijk". "Nationale veiligheid is een van de belangrijkste randvoorwaarden voor veilig samenleven in Nederland. Het is daarom goed dat de AIVD daar krachtig tegen optreedt en op blijft treden. Het werk dat zij doet om onze democratie te beschermen is ontzettend belangrijk."