AIVD en MIVD gebruikten vorig jaar meer bijzondere bevoegdheden

De inlichtingendiensten AIVD en MIVD hebben hun bijzondere bevoegdheden in 2023 meer ingezet. Dat meldt de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) in haar jaarverslag. Vorig jaar kreeg de toezichthouder 3383 verzoeken van de diensten om deze bevoegdheden te gebruiken, een kleine 17 procent meer dan in 2022. Het tappen van internetkabels was vorig jaar "een belangrijk onderwerp" volgens de commissie.

De TIB wil omwille van de vertrouwelijkheid niet verklaren waarom geheime diensten meer aanvragen hebben gedaan.

Wel is bekend dat veel dreigingen volgens de AIVD in 2023 een kritiek punt zijn gepasseerd. De hoogste baas Erik Akerboom sprak bij de presentatie van het jaarverslag van de geheime dienst van een toegenomen dreiging door jihadisten, vanuit China en van criminele netwerken. De militaire inlichtingendienst MIVD ziet het aantal cyberoperaties uit Rusland tegen Nederland en zijn bondgenoten toenemen. Dat heeft met de oorlog in Oekraïne te maken.

In hun onderzoeken mogen de diensten bijvoorbeeld mensen volgen of observeren, agenten inzetten of gegevensverkeer tappen. Vaak hebben ze hier toestemming voor nodig van demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken), die zijn besluit moet laten toetsen door de TIB.

De toezichthouder heeft vorig jaar meerdere verzoeken ontvangen om internetverkeer op grote schaal te tappen, waarvan sommigen zijn afgewezen. De diensten verzamelen zo een grote bak gegevens, in de hoop de informatie te vinden waarnaar ze op zoek zijn. Voor deze methode gelden strenge regels, ook omdat veel informatie wordt verzameld van mensen die niet in de belangstelling staan van de diensten.

De TIB keurde 4,4 procent van alle aanvragen om bijzondere bevoegdheden te gebruiken af. De helft van deze verzoeken werden later alsnog goedgekeurd nadat ze waren aangepast.