Amnesty International: demonstratierecht onder druk in Nederland

Het recht om te demonstreren staat in Nederland onder druk. Demonstraties worden te vaak onnodig belemmerd of mogen zelfs niet doorgaan uit angst voor ongeregeldheden, concludeert Amnesty International in een rapport. De mensenrechtenorganisatie roept gemeenten op om het demonstratierecht beter te beschermen.

Volgens Amnesty International is er te weinig kennis over wat er wel of niet onder het demonstratierecht valt. Daardoor nemen burgemeesters onnodige en onrechtmatige maatregelen om een demonstratie in te perken. Ze zouden namelijk bang zijn dat protesten voor overlast zorgen voor onder meer het verkeer of de buurt.

Amnesty International ziet dat demonstraties te vaak in strijd met de mensenrechten worden ingeperkt. Terwijl demonstreren een mensenrecht is, opgenomen in de mensenrechtenverdragen en de grondwet. Ook grijpt de politie volgens Amnesty International te snel in. Vooral bij grote, vreedzame demonstraties en blokkades zou de politie mensen te snel arresteren of protestborden of spandoeken in beslag nemen.

"Demonstraties worden te vaak gezien als veiligheidsrisico in plaats van een mensenrecht dat zo goed mogelijk moet worden gefaciliteerd", zegt directeur van Amnesty International Nederland Dagmar Oudshoorn. "Het is juist nu, in tijden van toenemende maatschappelijke spanningen, van groot belang ervoor te zorgen dat iedereen die vreedzaam wil demonstreren ruim baan krijgt ongeacht de inhoud van het protest."

De mensenrechtenorganisatie wil dat de Wet openbare manifestaties (Wom) wordt aangepast. ‘We willen aanpassing van de nationale wet en regels op gemeentelijk niveau. Die moeten in lijn komen met de mensenrechten en niet opgelegd worden vanuit zorgen voor alle mogelijke risico's en problemen.'

In het rapport, 'Demonstratierecht onder druk', staat dat burgemeesters te snel naar de wet grijpen om een demonstratie te beperken of te verbieden wanneer ze niet zijn aangemeld, of omdat ze bijvoorbeeld het verkeer zouden hinderen.

Vreedzame demonstranten moeten niet meer gezien worden als "lastposten" of een "veiligheidsrisico". Ook kan de communicatie tussen gemeente en demonstranten volgens de mensenrechtenorganisatie veel beter. Dat voorkomt onnodig ingrijpen en problemen.