Amsterdams vaccin moet coronavirus 'ontkronen'

Een onderzoeksteam van het Amsterdam UMC wil het coronavirus "ontkronen", zoals het academische ziekenhuis het noemt. Hoogleraar en oncologisch onderzoeker Arjan Griffioen ontwikkelt een vaccin dat zich specifiek richt op de uitsteeksels die het virus zijn kenmerkende kroonachtige vorm geven.

"We weten dat het lichaam wel antistoffen maakt tegen het coronavirus, maar die werken slecht of pas in een laat stadium. Daarom maken we het immuunsysteem kwaad tegen moleculen die normaal niet of nauwelijks herkend worden", legt Griffioen het idee uit. Het is de bedoeling dat door het vaccin antistoffen worden aangemaakt die zich hechten aan de uitsteeksels van het virus, de zogeheten spikes. Op die manier willen de Amsterdamse onderzoekers voorkomen dat het virus cellen binnendringt en zich verder vermenigvuldigt in het lichaam.

Over vijf tot zes maanden hoopt Griffioen het eerste vaccin klaar te hebben, dat dan eerst op dieren moet worden getest en daarna op menselijke proefpersonen. De hoogleraar wil het vaccin op zo'n manier ontwikkelen dat het zich tegen meerdere onderdelen van het spike-eiwit richt en daarmee wellicht ook bescherming biedt tegen andere coronavirussen. Daarom kijken de onderzoekers ook goed naar de kennis over SARS en MERS, coronavirussen waar de wereld al eerder mee te maken kreeg.

Het coronavaccin is een zogeheten conjugaat-vaccin, een vaccin dat werkt tegen eiwitten die in eerste instantie langs het immuunsysteem glippen. De techniek erachter gebruikt Griffioen bij de ontwikkeling van vaccins tegen kanker, zijn vertrouwde onderzoeksterrein.

Voor het onderzoek is 1,3 miljoen euro subsidie toegekend. Amsterdam UMC werkt erin samen met het bedrijf CimCure. Het is een van de vele initiatieven die wereldwijd in volle gang zijn om zo snel mogelijk een vaccin tegen het virus te ontwikkelen.