Antoni van Leeuwenhoek: doorbraak in onderzoek blaaskanker

Onderzoekers hebben twee nieuwe effectieve manieren ontdekt om uitgezaaide blaaskanker te behandelen. De nieuwe aanpak komt voort uit twee internationale studies waarvan de resultaten zondag zijn gepresenteerd op een Europees oncologiecongres in Madrid. Het Nederlandse onderzoeksinstituut Antoni van Leeuwenhoek, dat heeft meegewerkt aan de onderzoeken, spreekt van een doorbraak.

De meeste patiënten met uitgezaaide blaaskanker krijgen in eerste instantie chemotherapie, maar de resultaten daarvan waren beperkt. Een van de twee onderzoeken richtte zich de afgelopen jaren daarom op de vraag of chemotherapie kan worden gecombineerd met immuuntherapie, waarbij het eigen afweersysteem wordt gestimuleerd om kankercellen te bestrijden. Volgens het Antoni van Leeuwenhoek nam de kans op overlijden bij behandeling met die combinatie met 22 procent af, in vergelijking met alleen een chemobehandeling. Ook bleef de tumor beter onder controle.

Het andere onderzoek keek naar de combinatie van immuuntherapie met een ander medicijn. Ook die studie liet "belangrijke en betekenisvolle verbeteringen in de algehele overleving" zien en in "de tijd dat de tumor niet groeit", aldus het Antoni van Leeuwenhoek. Volgens het in kanker gespecialiseerde onderzoeksinstituut nam de kans op overlijden in dit onderzoek nog sterker af.

Medisch oncoloog Michiel van der Heijden van het Antoni van Leeuwenhoek, die betrokken was bij beide studies en de resultaten van een daarvan in Madrid heeft gepresenteerd, zegt dat de uitkomsten een mijlpaal markeren. "Deze bevindingen openen nieuwe mogelijkheden voor de behandeling van blaaskanker. Het getuigt van de gezamenlijke inspanningen van onderzoekers en, nog belangrijker, de veerkracht van de patiënten die aan dit onderzoek hebben deelgenomen."

De onderzoeken waren allebei zogeheten fase 3-studies, de laatste onderzoeksfase voordat een middel op de markt kan worden gebracht en waarbij een medicijn op grote groepen patiënten wordt getest. Aan het onderzoek naar de combinatie van chemotherapie en immuuntherapie deden 608 patiënten mee uit 29 landen. Bij de tweede studie waren 886 patiënten betrokken uit een onbekend aantal landen.

Beide behandelingen moeten nog worden geregistreerd en goedgekeurd in Nederland om door de zorgverzekering te kunnen worden vergoed.