Bamenga: geweldige uitspraak voor mijn toekomstige kinderen

Dat de marechaussee mensen aan de grens niet meer mag controleren op grond van hun huidskleur, is "een geweldige, historische uitspraak. Het is geweldig voor mezelf, voor mijn toekomstige kinderen en voor alle mensen die zich inzetten tegen racisme en etnisch profileren en voor gelijke behandeling in Nederland." Dat zegt Mpanzu Bamenga uit Eindhoven, een van de eisers in de zaak.

Bamenga kreeg dinsdag gelijk van het gerechtshof in Den Haag. Die bepaalde dat het discriminerend is om naar iemands huidskleur te kijken bij het beslissen wie wel worden gecontroleerd en wie niet. De marechaussee had gezegd dat huidskleur wel iets zou kunnen zeggen over iemands nationaliteit en huidskleur, en dus over de vraag of iemand het recht heeft om in Nederland te zijn.

De Brabander denkt dat de uitspraak "absoluut op een grote manier bijdraagt aan een rechtvaardiger en inclusiever samenleving. Het hof heeft ons op alle punten in het gelijk gesteld, dat is precies wat wij al jarenlang wisten wat er aan de hand was en waarom wij hebben doorgezet."

Hij spande de zaak aan nadat hij meerdere keren op het vliegveld van zijn woonplaats uit de rij was gehaald door marechaussees voor een extra controle. "Het hof gaf aan dat de persoonlijke ervaringen dat die een rol hebben gespeeld, het feit dat er miljoenen Nederlanders zijn die als tweederangsburgers worden behandeld wanneer ze thuiskomen, wanneer ze aan de grens aankomen en vervolgens uit de rij worden gepikt vanwege hun huidskleur. Het is zo onrechtvaardig."

Het gerechtshof noemt het "een ernstige vorm van discriminatie" wanneer mensen met een donkere huidskleur wel worden gecontroleerd, en anderen niet. Bamenga: "Het hof heeft meegenomen wat de impact van etnisch profileren is, dat het stigmatiserend werkt in de samenleving. Dat je op die manier eigenlijk niet fatsoenlijk kunt werken aan een inclusieve samenleving. Dat vind ik een mooie erkenning, mensen voelen zich hierdoor echt wel gezien."

Bamenga en de anderen kregen eerder geen gelijk bij de rechtbank. Die zei dat de marechaussee huidskleur wel mag laten meespelen bij de beslissing om iemand te controleren. Ondanks die beslissing kondigde de marechaussee kort na die uitspraak aan dat huidskleur niet meer meeweegt. Het hof betwijfelt echter of dat wel is gebeurd en zegt dat er nog steeds een "reële dreiging" van discriminatie is. Ook Bamenga betwijfelt of de marechaussee er wel echt mee is gestopt. "Nergens blijkt dat ze dat daadwerkelijk gedaan hebben."

Bamenga hoopt dat andere "handhavers die risicoprofielen gebruiken" de uitspraak van dinsdag goed in zich opnemen. "Zorg ervoor dat je je praktijk verandert. Dan komen er zeker geen nieuwe rechtszaken en uitspraken. Alle handhavers, alle instituten hebben artikel 1 van de grondwet onderschreven en moeten dat beschermen. Eigenlijk biedt de uitspraak van het hof zo veel duidelijkheid dat alle instituten dit zouden moeten opvolgen."