Belangrijke rol nieuwe tak AP voor toezicht op algoritmes

De nieuwe tak van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) die toezicht gaat houden op algoritmes, zal aanvankelijk vooral bezig zijn met opstarten. "We starten nu net", zegt voorzitter Aleid Wolfsen bij de officiële aftrap. Het is een belangrijke nieuwe rol, benadrukten ook de twee kabinetsleden die daarbij aanwezig waren.

Het kabinet heeft voor de komende jaren extra geld uitgetrokken waarmee de AP de nieuwe tak, die officieel de directie Coördinatie Algoritmes heet, heeft opgericht. Voor dit startjaar gaat het om 1 miljoen euro. Daarmee kan de AP zo'n tien mensen aannemen, schat Wolfsen. Zij komen uit de AP zelf, van andere toezichthouders en uit de techsector. Het budget loopt tot 2026 op tot 3,6 miljoen euro.

Volgens Wolfsen wordt in de beginfase vooral samenwerking gezocht met andere toezichthouders die met algoritmen te maken krijgen. Ook wordt op papier gezet wat wel en niet mag en wordt gekeken of voldoende transparant wordt omgegaan met algoritmen.

Hoewel Wolfsen vindt dat de AP nog altijd "royaal te klein" is voor het werk dat de toezichthouder moet verrichten, verwacht hij wel dat de nieuwe taak van meet af aan goed ingevuld kan worden. "We hebben natuurlijk onze reguliere onderzoeken en onze onderzoeksafdeling let hier ook op", aldus de voorzitter. "Het versterkt ook het gewone werk. Alleen het is nog relatief klein allemaal."

Bij de lancering van de nieuwe tak waren ook staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering) en minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) aanwezig. Van Huffelen wil de invulling van het toezicht vooral overlaten aan de AP zelf.

"Wij willen graag dat Nederlanders erop kunnen rekenen dat de algoritmes die gebruikt worden oké zijn en dat je niet zomaar gediscrimineerd wordt", aldus de staatssecretaris. Ze wijst er ook op dat de AP daar op zich al mee bezig was, bijvoorbeeld door in 2021 de Belastingdienst een boete van 2,75 miljoen euro op te leggen voor het oneigenlijk gebruik van algoritmen. Van Huffelen was toen als staatssecretaris nog verantwoordelijk voor de Belastingdienst.

De toeslagenaffaire was voor het kabinet een belangrijke reden om de AP extra geld te geven voor toezicht. Toch gaat de AP niet alleen letten op overheidsoptreden, maar ook op de manier waarop bedrijven met algoritmen omgaan. Waarschijnlijk komt er vanwege nieuwe Europese regelgeving later ook nog een aparte autoriteit voor kunstmatige intelligentie (AI).