'Belastingdienst was ook bij inkomstenbelasting op fraudejacht'

De Belastingdienst heeft tienduizenden mensen als fraudeur bestempeld op basis van profilering en 'vermoedens van fraude'. Dat gebeurde volgens RTL Nieuws en Trouw niet alleen bij de kinderopvangtoeslag, maar ook bij de inkomstenbelasting moesten burgers de afgelopen jaren zelf aantonen geen fraudeur te zijn.

RTL Nieuws en Trouw deden onderzoek naar de fraude op basis van interne vertrouwelijke documenten, vrijgegeven stukken en uit gesprekken met (ex-)ambtenaren en burgers die jaren met de fiscus overhoop lagen en liggen.

De mensen die als fraudeur bestempeld werden, kregen te maken met forse naheffingen omdat eerder goedgekeurde aftrekposten toch werden afgewezen. Ook kregen zij een vinkje achter hun naam en werden nog jaren geconfronteerd met extra controle en toezicht.

Onder de landelijke codenaam 'project 1043' wilde de Belastingdienst vanaf 2012 'systeemfraude' in de inkomstenbelasting tegengaan. "In de praktijk kwam dit neer op het eruit pikken van burgers die hoge zorgkosten, giften of uitgaven voor pensioenvoorziening als aftrekpost opvoerden. Soms werden zij in fraudeonderzoeken betrokken omdat de fiscus hun belastingadviseur bestempelde als 'facilitator' van fraude, als iemand die - mogelijk - misbruik organiseerde", schrijft RTL Nieuws.

Tussen 2012 en 2018 werden ruim 110.000 aangiften inkomstenbelasting geselecteerd onder de codenaam '1043', melden de twee media op basis van vertrouwelijke gegevens van de Belastingdienst. Wat het bewijs was in deze dossiers voor mogelijke fraude is onduidelijk.

De gedupeerden kregen niet te horen dat ze betrokken waren in een fraudeonderzoek. Aftrekposten werden standaard afgewezen en bewijzen dat ze wel klopten werden vaak niet geaccepteerd. Volgens RTL Nieuws en Trouw liggen zo’n 18.000 mensen nog altijd onder het vergrootglas.

"Dit is heel ernstig", reageert CDA'er Pieter Omtzigt op Twitter. Hij en Renske Leijten van de SP houden zich al lange tijd bezig met de toeslagenfraude. Omtzigt zegt dat ze "al maanden" aan het kabinet vragen of er fraudejachten waren buiten de toeslagen. "Het antwoord is dus ja en waarschijnlijk behoorlijk grootschalig."

Een woordvoerder van het ministerie van Financiën kan inhoudelijk niet ingaan op de beweringen. "We zijn het aan het uitzoeken." Volgens hem gaat er vrijdag een brief naar de Tweede Kamer, maar hij weet niet of alles dan uitgezocht is.