Blijvende oplossing voor strijdige inkomensregelingen pas in 2028

Gemeenten blijven ook de komende jaren nog verantwoordelijk voor het helpen van enkele duizenden huishoudens die door een ongelukkige samenloop van regelgeving rond belastingen, toeslagen en uitkeringen onder bijstandsniveau leven. Het demissionaire kabinet heeft een structurele oplossing in beeld, maar die laat nog zeker tot 2028 op zich wachten.

De definitieve oplossing die het kabinet voor ogen heeft, vereist wetswijzigingen op het gebied van uitkeringen en belastingen. Of invoering in 2028 haalbaar is, hangt bovendien nog af van de vraag of de Belastingdienst tegen die tijd in staat is de regeling uit te voeren.

Voor de tijdelijke regeling waarmee mensen de komende jaren toch geholpen worden, is op Prinsjesdag een totaalbedrag van 89 miljoen euro gereserveerd. Dat het kabinet voor de uitvoering bij gemeenten aanklopt, komt doordat de Belastingdienst en het UWV hebben aangegeven dat op korte termijn niet aan te kunnen. Gedupeerden krijgen nu ook al hulp van gemeenten via de bijzondere bijstand.

De regeling gaat naar verwachting gelden voor circa 6400 huishoudens, staat in een nieuwe inventarisatie. Zij zijn onbedoeld in de problemen gekomen doordat toeslagen en regelingen met elkaar botsen. Het gaat om stellen waarvan de ene partner een UWV-uitkering krijgt en de andere nauwelijks tot geen inkomen heeft.

Dit probleem is in Den Haag al jaren bekend. Achtereenvolgende kabinetten hebben zich erover gebogen, maar vonden geen bruikbare oplossing. Toen dit voorjaar bleek dat de groep gedupeerden veel groter is dan eerder werd gedacht, besloot het kabinet alle mogelijke oplossingen nogmaals tegen het licht te houden, in samenspraak met onder meer uitvoeringsinstanties als UWV en Toeslagen.

Volgens staatssecretaris Aukje de Vries (Toeslagen) is "heel lang gesproken" over een oplossing. Toen het kabinet erachter kwam dat een blijvende oplossing via het belastingsysteem pas over jaren uit te voeren is, "zijn we niet bij de pakken neer gaan zitten". Het kabinet benadrukt dat het probleem al jaren bekend is, en er nu een - zij het tussentijdse - oplossing voor is gevonden.