Bloemen, drank en tabak sneuvelen bij echte gascrisis als eerste

De productie van bloemen, kleding, alcohol en tabak wordt als eerste gedwongen stilgelegd als in de toekomst een acuut en ernstig tekort aan gas optreedt. Ook onder meer banken, theaters, wegenbouwers, en handelaren in andere goederen dan voedsel behoren tot de groep bedrijven die in zo'n noodsituatie vooraan staat om te worden afgeschakeld.

Dat meldt energieminister Rob Jetten aan de Tweede Kamer. Hij benadrukt daarbij dat hij deze maatregelen niet snel denkt te hoeven nemen. "De gasopslagen zijn goed gevuld, we verbruiken veel minder gas en de import van vloeibaar gas is fors uitgebreid. We verwachten daarom niet dat Nederland op korte termijn in een noodsituatie terecht komt."

Het kabinet vraagt burgers en bedrijven al sinds de Russische inval in Oekraïne vorig jaar om zuinig te zijn met gas. Die oproep hoort bij de eerste stap van het zogeheten Bescherm- en Herstelplan Gas (BHG) dat moet helpen voorkomen dat daadwerkelijk tekorten ontstaan. Pas in een veel later stadium komt het afschakelen van hele bedrijfstakken in beeld.

In het zogenoemde afschakelplan is vastgesteld welke bedrijven in het zwartste scenario, waarin huishoudens en essentiële voorzieningen als ziekenhuizen in de knel dreigen te komen, als eerste aan de beurt zijn om verplicht te worden afgesloten. Daarvoor is per sector onderzoek gedaan naar de verwachte maatschappelijke en economische ontwrichting.

In de tweede groep zitten onder meer producenten van papier en karton, verf, kunststof en rubber, chemicaliën, glas, metalen, auto's en overige transportmiddelen. Ook de winning van delfstoffen, met uitzondering van olie en gas, komt dan grotendeels stil te liggen.

Als laatste komen onder meer de kleinschalige elektriciteitsproductie en de inzameling van onschadelijk afval aan de beurt. Ook de keuring en reparatie van machines en apparaten moet er dan aan geloven, net als het transport via pijpleidingen.

Voordat het afschakelplan in werking wordt gesteld, krijgen bedrijven eerst de gelegenheid om tegen een vergoeding vrijwillig hun verbruik tijdelijk te verminderen. Daarbij worden via een veilingsysteem de bedrijven geselecteerd die daar per kubieke meter gas de minste subsidie voor vragen.