Burgemeesters houden zorgen over derdelanders

De burgemeesters van het Veiligheidsberaad houden zorgen over wat er straks gaat gebeuren met de zogenoemde derdelanders uit Oekraïne van wie de opvang op 4 september stopt. Het kabinet moet "de regie pakken", zegt voorzitter Wouter Kolff van het Veiligheidsberaad na overleg met staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel).

Derdelanders vluchtten uit Oekraïne na de Russische inval. Ze hadden een andere nationaliteit en studeerden of werkten in Oekraïne. Ongeveer 2900 derdelanders verliezen volgende week hun opvang. Zo'n 700 willen asiel gaan aanvragen. Dan blijven er nog 2200 over en over die groep maken de burgemeesters zich zorgen.

Na 4 september moeten ze de opvang verlaten, mogen ze niet meer werken en krijgen ze geen leefgeld meer. "Dat maakt het minder aantrekkelijk om hier te blijven", aldus Kolff. De groep heeft 28 dagen om te vertrekken, maar een deel wil niet weg. Volgens Kolff moet "te allen tijde" voorkomen worden dat ze de illegaliteit ingaan.

Na het overleg met de staatssecretaris zei de voorzitter van het Veiligheidsberaad nog steeds zorgen te hebben over die groep derdelanders die niet weg wil gaan. Kolff verwacht dat Van der Burg hier dan de leiding zal nemen. Het gaat volgens de burgemeester voornamelijk om mensen uit veilige landen.

Volgens Van der Burg maakt de overgebleven groep van 2200 derdelanders "niet veel kans op asiel". Ze kunnen naast asiel nog een studie- of werkvisum aanvragen. De enige andere mogelijkheid is terugkeer naar het land van herkomst, zegt hij. Als ze geen asiel of een visum aanvragen, zijn ze na de overgangstermijn van 28 dagen illegaal in Nederland en zal de vreemdelingenpolitie ze oppakken en in detentie zetten zodat ze kunnen vertrekken.

De bewindsman verwacht dat de terugkeer dan sneller gaat dan bij uitgeprocedeerde asielzoekers. Die groep is vaak niet meer welkom in het land van herkomst. Bij illegalen gaat het anders, aldus de staatssecretaris. "Dit is echt een andere groep."

Er zijn ook afspraken gemaakt over de opvang van Oekraïners. Die groep groeit nog steeds en er zijn meer opvangplekken nodig. Daarvan zijn er op dit moment ruim 80.000. De burgemeesters hebben beloofd 90.000 opvangplekken te maken. Maar er zullen dit jaar nog meer plekken nodig zijn, verwacht Kolff.