Burgers in geldproblemen door schuldenbeleid Toeslagen

Door het schuldenbeleid van de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst, kwamen de afgelopen maanden mensen financieel in de knel. Er werd een bedrag ingehouden, waardoor sommige mensen onder het bestaansminimum kwamen. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) schrijft aan de Tweede Kamer dat ze de te veel ingehouden bedragen alsnog wil betalen. De Nationale Ombudsman en de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden wezen haar enkele maanden geleden op de problematiek.

Het is onduidelijk hoeveel mensen hierdoor geraakt zijn. Het gaat wel om een "vaste groep" bij wie de verrekening in november 2020 is vastgesteld. Sindsdien is het innen van de schuld namelijk stopgezet wegens de coronacrisis.

Mensen die 'toeslagschulden' hebben - bijvoorbeeld omdat ze op een bepaald moment meer kregen dan waar ze recht op hadden - kunnen dit laten verrekenen met voorschotten van diezelfde toeslag: het bedrag wordt ingehouden op de voorschotten van nieuwe toeslagen. Dit beleid wordt automatisch toegepast als iemand niet reageert op een brief over de openstaande schuld.

Mensen die sterk afhankelijk zijn van toeslagen, kunnen hierdoor onder het bestaansminimum komen, terwijl het de bedoeling is dat iedereen altijd een klein bedrag overhoudt voor noodzakelijke kosten, zoals de boodschappen.

"Ik vind het van zeer groot belang dat we deze mensen, die de afgelopen maanden onder het bestaansminimum hebben moeten leven, tegemoetkomen door die verrekeningen actief terug te draaien en de vanaf januari 2021 te veel ingehouden bedragen uit te betalen", zegt Van Huffelen. Sinds begin dit jaar geldt namelijk een wet die het bedrag waar mensen recht op houden automatisch moet berekenen. Het beleid van Toeslagen "werkt niet conform deze wet".

Mensen die hiervan de dupe zijn geworden, worden opgebeld. De "financieel vermoedelijk meest kwetsbare mensen" krijgen als eerste een telefoontje. Voor de afgelopen tijd wordt dan een oplossing gezocht, maar "een structurele oplossing stuit op de korte termijn helaas op knelpunten in de uitvoering", zegt Van Huffelen. Het ICT-systeem kan het namelijk niet aan het beslagvrije bedrag te verrekenen als straks de invorderingen weer opstarten wanneer de coronacrisis over is. Daarom gaat de staatssecretaris met alle betrokken ministeries werken aan een nieuwe "invorderingsstrategie", zo meldt ze aan de Kamer.

Intussen proberen Toeslagen en de Belastingdienst de groep die in de knel raakt voortdurend in beeld te brengen. Als blijkt dat ze onder het zogeheten beslagvrije bedrag uitkomen, wordt de verrekening gestopt en het bedrag terugbetaald. "Hiermee wordt zo veel als mogelijk, maar niet voor de volle 100 procent, voorkomen dat mensen onder het bestaansminimum kunnen raken door verrekeningen."