CBS: dodental tweede coronagolf circa 2500 in vijf weken

Onderzoekers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zeggen dat in de eerste vijf weken van de tweede coronagolf 2482 mensen zeker of vermoedelijk zijn overleden aan het nieuwe coronavirus. Dat is ruim 70 procent meer dan het aantal door corona veroorzaakte sterfgevallen dat het RIVM heeft vastgesteld over die periode. In totaal zijn tussen maart en november bijna 13.000 mensen overleden aan Covid-19.

Het CBS heeft hiervoor doodsoorzaakverklaringen van artsen geanalyseerd. Daardoor komen ook door corona veroorzaakte sterfgevallen in beeld die niet bekend zijn bij het RIVM, dat zich baseert op GGD-meldingen. Dat komt onder meer omdat GGD'en deze sterfgevallen niet altijd doorgeven aan het RIVM, ook omdat dit niet verplicht is. Bovendien kunnen artsen soms op basis van het klinisch beeld vaststellen dat iemand is overleden aan het nieuwe coronavirus, terwijl het RIVM alleen bijhoudt hoeveel mensen zijn overleden die positief zijn getest.

De artsen hebben van 21 september tot en met 1 november bij 2335 mensen vastgesteld dat ze zijn overleden aan Covid-19. In nog eens 147 gevallen vermoedden zij dat dit de oorzaak was. Net als tijdens de eerste golf is de sterftepiek in deze periode volledig toe te schrijven aan het nieuwe coronavirus.

Ook tijdens de tweede golf maakt het nieuwe coronavirus met name veel slachtoffers onder ouderen en kwetsbaren. Dat laatste meet het CBS af aan het opvallend hoge aantal langdurige zorggebruikers dat is komen te overlijden. Ook het patroon dat relatief meer mannen dan vrouwen aan Covid-19 overlijden lijkt zich te herhalen.

Socioloog Tanja Traag van het CBS ziet "nog geen duidelijke aanwijzing" dat mensen opvallend meer of juist minder overlijden aan andere ziektes of doodsoorzaken. Wel is het aantal mensen dat is overleden aan ziekten aan de ademhalingsorganen van maart tot november met 16 procent gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Dat kan er volgens Traag mogelijk op wijzen dat mensen die onder normale omstandigheden waren overleden aan een longziekte nu zijn gestorven aan Covid-19, omdat zij daar extra vatbaar voor zijn. Maar dat staat niet vast. Daar moeten de cijfers over heel 2020 dieper voor worden geanalyseerd, aldus Traag. Dat kan pas over enkele maanden.

Ook wat betreft dodelijke verkeersongevallen, zelfdodingen en moord en doodslag ziet het CBS geen opvallende verschuivingen. Wel zijn relatief veel mensen overleden omdat ze zijn gestruikeld of op een andere manier gevallen. Een mogelijke oorzaak is dat ouderen vanwege corona wegbleven van verzorgingshuizen en daardoor thuis ten val kwamen. Maar ook dat is volgens Traag nu niet vast te stellen.

Of er minder mensen zijn overleden aan griep, valt niet uit deze cijfers te halen. Influenza is namelijk niet zoals Covid-19 een meldplichtige ziekte. Dat betekent dat artsen niet verplicht zijn om te onderzoeken of iemand is overleden aan griep. Wel is bekend dat er deze winter nog geen griepepidemie is geweest.

De statistici hebben ook bekendgemaakt dat vorige week naar schatting 3750 mensen zijn overleden. Dat zijn er 300 meer dan normaal is voor de periode van het jaar.