COA stelt nieuwe afspraken over huisvesting statushouders voor

De afspraken over de huisvesting van mensen met een verblijfsvergunning moeten nog eens onder de loep worden genomen. Daarvoor pleit het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in een uitvoeringsrapport dat dinsdag tegelijk met het jaarverslag is gepubliceerd. De opvangorganisatie stelt voor de verantwoordelijkheid voor het verblijf van statushouders al in een eerder stadium bij gemeenten neer te leggen.

Nu is het zo dat statushouders uiterlijk veertien weken nadat ze een verblijfsvergunning hebben gekregen de COA-opvanglocatie moeten verlaten. Eerst heeft het COA twee weken de tijd om de vergunninghouder aan een gemeente te koppelen, daarna moet die gemeente binnen tien weken geschikte woonruimte vinden en daarna hebben de mensen met een verblijfsvergunning twee weken om te verhuizen. In de praktijk wordt de deadline van veertien weken echter bijna nooit gehaald, omdat gemeenten geen woning kunnen vinden. De vergunninghouders blijven daardoor noodgedwongen in de asielopvang zitten.

Volgens het COA verbleven op 1 januari van dit jaar 16.200 mensen met een verblijfsvergunning in een opvanglocatie van het COA. Van hen zaten zo'n 11.300 daar al langer dan veertien weken. Dat vertraagt dan hun inburgering en integratie en bovendien houden de statushouders opvangplekken voor asielzoekers bezet, zegt het COA. Volgens de opvangorganisatie roept dat de vraag op of het systeem niet anders moet worden georganiseerd. Bijvoorbeeld door gemeenten na veertien weken verantwoordelijk te maken voor de huisvesting van de statushouders, zodat ze niet in een COA-opvanglocatie hoeven te blijven.

De vraag is in hoeverre dit voorstel kans van slagen heeft. Vanwege de woningnood hebben gemeenten grote moeite om geschikte woonruimte te vinden voor mensen met een verblijfsvergunning. Dat de doorstroom van statushouders stagneert, is al langer bekend. Op verschillende plekken zijn tijdelijke opvangplekken voor hen opgetuigd, zoals onlangs een zeecruiseschip in Rotterdam. Maar de druk op de asielopvang is nog altijd onverminderd hoog.

Het COA hoopt op "creatieve opties", staat in het rapport. Het voorstel over de statushouders staat overigens los van de spreidingswet, die betrekking heeft op de structurele opvang van asielzoekers die geen verblijfsvergunning hebben. Die opvang is momenteel een politiek heet hangijzer. Nu het kabinet is gevallen, bestaat de kans dat er pas afspraken over worden gemaakt in een volgend kabinet.